Ayetteki “namazı kılar, zekatı verirlerse” kısmı kimleri kapsıyor?

- Tevbe suresi 11. ayeti açıklar mısınız?
- Namazı kılar zekatı verirlerse kısmı, sadece o dönemki müşrikleri mi kapsıyor?

Değerli kardeşimiz,

İlgili ayetin meali şöyledir:

“Eğer tövbe ederler, namaz kılarlar ve zekat verirlerse; onlar, artık dinde kardeşlerinizdir. Biz, ayetleri bilir bir kavim için açıklıyoruz.” (Tevbe, 9/11)

Bu ayette söz konusu edilenler o günkü müşriklerdir. Fakat, ayetin sebeb-i nüzulünün hususi olması, manasının umumi olmasına mani değildir. Onun için kıyamete kadar gelecek bütün müşrikleri kapsar. Bu mukarrer ilmi bir kuraldır.

Ayette, İslam dininin temel iki esası olan iman ve İslam / iman ve amel nazara verilmektedir.

“Eğer tevbe ederlerse” cümlesi iman esaslarına bakar. Buradaki tövbe şirkten dönmeyi, Allah’ın birliğine ve Hz. Muhammed(s.a.v)’in nübüvvetine ve onun getirdiği vahyin hepsine iman etmeyi ifade eder.

“Namaz, zekât”ı nazara veren cümlede ise, İslam’ın esaslarına bakar. Bu temel esaslardan namaz ve zekât gibi İslam dininin bir bedeni, biri mali olmak üzere en önemli unsurlarına dikkat çekilmiştir. (krş. Taberi, Razi, ilgili yer)

- Ayrıca, kardeşliğin en çok kendini gösterdiği yerler namaz ve zekâttır.

Aynı camide, aynı kıbleye yönelen, aynı safta duran müslümanların bu durumu güzel bir kardeşlik nişanesidir.

Keza, zenginlerin fakirlere zekât ve sadakaları ile yardımda bulunmaları bu kardeşliği, tesanüd  ve muhabbeti pekiştirecek. (krş. Meraği, ilgili ayetin tefsiri)

- Rivayete göre, İbn Abbas bu ayete dayanarak “ehl-i kıble”nin kanını dökmenin haram olduğunu söylemiştir. İbn Zeyd ise, zekatı vermeyenlerle savaşılacağını, Hz. Ebu Bekir’in yaptığı savaşı buna örnek gösterdiği rivayet edilmiştir. (bk. Taberi, a.g.y)

- Ayette İslam kardeşliğinin şartı olarak zikredilen namaz ve zekat mümkün olduğu yerde geçerlidir. Örneğin fakir olup zekatı olmayan veya zekat nisabı olmakla beraber, yıllanmış malı olmayan kimsenin fiilen zekat vermesi yerine, onun hükmüne iman etmesi yeterlidir. (bk. Razi, a.g.y)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Tevbe suresinin 12. ayeti müşrikler hakkında mıdır yoksa mürtedler ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet