Âyet ve hadisten tenzîlat yapılabilir mi, bu ne demektir?

Bir hoca;

"Eğer, (insanın Allah'tan başka) herhangi bir kimseye, secde etmesini emretseydim, muhakkak ki kadına, kocasına secde etmesini emredecektim." hadîs-i şerifini ve Nisâ suresi 34. âyeti okuyup,

"Şimdi kadınlar çalışıyor erkeğin yükünü hafifletiyor. Erkek helal kazanç için çalışırken kadının evde oturup çocuk büyütmesinden dolayı, erkeğin kadın üzerindeki hakkı çok büyük; ama şimdi kadınlar da yardım ettikleri için ben âyetten hadisten tenzilat yapıyorum." dedi.

- Bu ne demektir?

Değerli kardeşimiz,

İlgili hoca efendi, burada demek istemiş ki, Kur’an’da erkeklerin kadınlara egemen olmasının bir gerekçesi, onların çalışıp evi geçindirmeleridir. Eskiden prensip olarak erkek dışarıda çalışıp evi geçindiriyordu. Şimdi ise, kadınlar da çalışıyor. Öyleyse erkeklerin riyaseti de yarıya inmelidir...

Ancak, hocanın vaaz esnasında söylediği bu söz müsamaha ile karşılansa bile, gerçeğe aykırıdır. Çünkü, bir ayetin veya hadisin hükmünü ortadan kaldırmak veya bir kısmında tenzilat yapmak gibi bir yetki insanoğluna verilmemiştir.

Halbuki, bu tür bir ifade yerine şöyle denilebilir:

"Nisa suresindeki ayette işaret edilen erkeklerin 'kavvamlığı' bir riyasettir. Fakat İslam’da riyaset zannedildiği gibi, bir hâkimiyet değildir. Bir hizmetkârlıktır. Efendimiz (asm), 'Topluluğun efendisi, onların hizmetkârıdır.' (Deylemî, Müsned, II, 324) buyurmak suretiyle, riyaset anlayışını çok farklı bir boyuta taşımıştır."

Kaldı ki, dünyanın hiçbir ülkesinde yetki ile sorumluluk ayrı ellere verilmez. Bir kimseyi sorumlu tuttuğunuz konuda ona yetkiyi de vermek zorundasınız. Bu adaletin de gereğidir. Bu sebeple, İslam nizamında bütün sorumluluk erkeğe verilmişken, yetkiyi kadına vermek abesle iştigal anlamına gelir.

Evde, hiçbir yetkili yoksa, o zaman anarşi doğar. Her iki eş de yetkili ise, bu defa düzen bozulur. Çünkü her konuda anlaşmak mümkün değildir.

Öyleyse tek çıkar yol ve adalet yolu, erkeğin reis olmasıdır. Fakat tekrar edelim ki, İslam’da (uygulamalar yanlış yapılmış olabilir) erkek evin tek sorumlusu ve geçimini temin etmekle biricik yükümlüdür. Yoksa evin horozu değildir. Pederşahi bir aile reisi değildir. Bir despot değildir. İstediği gibi hareket etme salahiyetine sahip değildir.

“Allah’ın emir ve yasaklarına aykırı olan hiçbir konuda kula itaat edilmez.” (Mecmauz-Zevaid, 5/226; 9/177)

hadisinin ortaya koyduğu prensiple hareket etmek durumundadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet