Alkol bardakları süslemek, alım satımı yapmak günah mı?

- Ben cam atölyesinde çalışıyorum, genelde vazo türü cam işleme yapıyoruz.
- Geçen gün alkol bardakları geldi. Onları süslemek zorunda kaldım. Bu bardakları süslemek caiz midir?
- Ve alkol bardakları alım satım oluyor, alınan para maaşa yansıyor caiz midir?

Değerli kardeşimiz,

Sadece haramda kullanılacağı bilinen ve başka maksatlarla kullanılması mümkün olmayan şeyleri yapmak, satmak, almak, bu işte çalışmak caiz olmaz, kazancı haram olur.

Ancak bu bardaklar başka maksatlarla da kullanılabilirse, yani hem helal hem de haramda kullanılması mümkünse, bunları yapan, alan, satan ve çalışan sorumlu olmaz, içine alkol koyarak haramda kullananlar sorumlu olur.

Şu halde sadece içki kullanımına özgü cam imalatında veya cam kadehlerin nakış ve süsleme işini yapmak ve bu işte çalışmak caiz olmaz, kazanç da haram olur. Böyle bir durum yoksa caizdir, kazanç da helaldir.

Konuyla ilgili detaya gelince:

Bir günaha sebep olacak işlerde çalışmak haramdır, kazanç da haramdır. Bu hüküm, üç Mezhep imamı ve Hanefilerden İmameyn'in görüşüdür.

Şafii mezhebi:

Puta sürmek için satın aldığı bilinen bir kafire esans gibi bir şeyi satmak caiz midir diye soruldu? Satıcı, müşteriye günah işleyeceğini bildiği şeyi satması haramdır. Bu konuda zann-ı galib, kesin bilme mesabesindedir şeklinde cevap verdi. (el-Fetava'l-Fıkhiyyetu'l-Kubra, 2/296)

İçki üreticisine taze hurma, üzüm vs. satmak haramdır. Bunun delili; harama sebep ve destek olan her işlemin haram olduğunu gösteren Hz. Peygamber (asm) içki konusunda satana, alana... on kişiye lanet ettiği hadistir. Fasık olarak bilinen birine çocuk köleyi, haram kılınmış şarkı söylemek için satın aldığı bilinen birine cariye satmak, haramda kullanılacak çalgı aleti yapacağı bilinen birine kereste satmak ve erkeğin giymesi için ipek satmak örneklerinde olduğu gibi harama yol açan her tasarruf da böyledir. Ramazan gündüzünde mükellef bir Müslümanın, mükellef birine yemek yedirmesi ya da gündüz yiyeceği bilinen veya sanılan birine satması da böyledir. Zira her birinde harama sebebiyet vardır. (Nihayetu'l-Muhtac, 3/471)

Hanbeli mezhebi:

Müslümanlarla savaş halinde olan kafirlere ve yol kesicilere silah satma, şarkı söylemesi için cariye satma veya kiralama, içki satılması, kilise veya mecusi tapınağı olarak kullanılması üzere dükkanı kiraya verme örneklerinde olduğu gibi harama sebebiyet teşkil eden hususlarda hüküm aynıdır. Bunlar haram olup akit de batıldır. (el-Mugni, 4/246)

Maliki mezhebi:

Hayızlı kadının camiyi süpürmesi için kiralanması camiye girişi haram olduğundan caiz değildir. Keza bir Müslümanın kiliseyi süpürmesi, domuz çobanlığı etmesi, içki imalathanesinde çalışması, bir arazi veya meskeni kilise, havra, mecusi tapınağı veya meyhane olarak kullanılması ve müfsid insanların bir araya gelmeleri üzerine kiraya vermek caiz değildir. (Minehu'l-Celil, 7/498)

Hanefi mezhebi:

Kilise restorasyonu ve zimmet ehli olan birinin içkisini ücret mukabilinde Müslümanın kendisinin veya bineği ile taşıması caizdir. Zeylai bunun İmam Azam'a göre olup İmameyn'e göre ise harama yakın mekruh olduğunu belirtmektedir. Zira Hz. Peygamber (asm) içki hususunda aralarında taşıyıcı da olmak üzere on kişiye lanet etmiştir.

İmam Azam lehine denilir ki: Buradaki kiralama günah olmayan ve günaha sebep olmayan taşıma karşılığındadır. Zira günah, iradesi ile hareket eden fail için söz konusudur. İçmek taşımanın zorunlu sonucu değildir. Nitekim içkiyi taşımak bazen dökmek veya sirkeye dönüştürmek için de düşünülebilir. Bu durum üzüm sıkmak veya koparmak için birini kiralamaya benzer. İlgili hadis ise günah kastı ile beraber olan taşıma için söz konusudur. (Reddu'l-Muhtar, 6/392)

Sonuç:

Konu ile ilgili fakihlerin ifadelerinden şu sonuçlara ulaşılır:

Günah olan bir fiilin meydana gelmesi için yapılan her çalışma bizatihi kendisi günahtır. Harama sebebiyet verdiği konusunda zan hasıl olsa bile haramın herhangi bir türüne sebebiyet vermek üç mezhebe ve Hanefilerden İmameyn’e göre caiz değildir, haramdır, kazancı da haram olur.

Şu halde sadece içki kullanımına özgü cam imalatında ve cam kadehlerin nakış ve süsleme işini yapmak ve bu işte çalışmak caiz olmaz, kazanç da haramdır. Böyle bir durum yoksa caizdir, kazanç da helaldir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet