Sövüşen iki kişinin söylediklerinin günahı, başlayana aittir, ne demektir?

- Sövüşen iki kişinin söylediklerinîn günahı, başlayana aittir, hadisi ne demektir?
- Buna göre, söven kişiye sövmenin günahı yok mu?

Değerli kardeşimiz,

Önce ibretlik bir olayı anlatmayı uygun görüyoruz:

Resûlullah (aleyhissalatu vesselam) ashabının (radıyallahu anhüm) arasında otururken, bir adam Hz. Ebu Bekir'e hakaretamiz sözler sarfederek cefa verdi.

Ancak Hz. Ebu Bekir (radıyallahu anh) adama karşı sessiz kadlı. Adam ikinci sefer aynı şekilde hakaret ederek eziyet verdi. O yine sessiz kaldı ve asla karşılık vermedi.

Adam üçüncü sefer de eziyet verince Hz. Ebu Bekir (adama hak ettiği cevabı vererek) intikamını aldı. Bunun üzerine Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam) hemen kalktı.

Hz. Ebu Bekir: "Ey Allah'ın Resûlü, yoksa bana darıldınız mı?" diye sordu.

"Hayır." dedi. "Ancak semadan bir melek inmiş, sana söylediklerini yalanlıyordu. Sen intikamını alınca melek gitti, şeytan oturdu. Bir yere şeytan oturdu mu ben orada duramam." (Ebu Davud, Edeb, 49, no: 4896, 4897)

Soruda geçen hadis rivayetine gelince, meali şöyledir:

"Karşılıklı olarak sövüşen her iki kişinin söyledikleri (kötü sözleri)nin günahı, (kendisine sövülerek haksızlığa uğrayan) mazlum kimse (sövmeyi başlatan kimseden) daha da ileri gitmediği sürece (sövmeye) ilk defa başlayan kimsenin üzerindedir." (Müslim, Birr 68; Ebu Davud, Edeb 39; Tirmizî, Birr 51)

Hadis-i şerif bir Müslümana sövmenin günah olduğunu açıkça ifade etmektedir.

Karşılıklı olarak birbirlerine söven iki kişiden sövüşmeyi ilk başlatanın günahı bellidir. Sövüşmeyi başlattığı için bir günah işlemiş olduğunda şüphe yoktur.

Kendisine sövüldüğü için karşısındakine küfürle karşılık veren öbür kimsenin verdiği bu karşılığın da bir günah olduğu kesindir.

Önce kendisine sövüldüğü için aynı şekilde karşılık vermek durumunda kalan şahıs karşılık verirken sövmede karşısındakinden daha da ileri gitmediği sürece, her ikisinin günahı da sövmeyi ilk başlatanın üzerinde kalır. Saldırıya önce uğramış olan kişi, bu günahlardan kurtulur. Fakat bu kişi karşılık vereyim derken sövmede saldırıyı ilk başlatandan daha da ileri gidecek olursa dengeyi bozan kısmın günahı kendi üzerinde kalır. Gerisinin günahı ise yine küfrü ilk başlatanın olur. (bk. Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 16/106)

Öte yandan ilgili hadis, sözle haksızlık edenlere aynı şekilde karşılık verilebileceğini ortaya koymaktadır. Ancak sabırlı davranıp küfürleşme yarışına girmemek fazilettir, erdemdir. Öyleyse:

- Sövmeyi başlatan taraf olmamalıyız.

- Karşı taraf sövmeyi başlatan taraf olursa, mümkünse sabretmeli ve onun aşağılık seviyesine inmemeli. Allah’a havale etmeli. Allah’ın adaletinin hak olduğunu unutmamalı.

- Karşılık vermediğimizde, karşı tarafın pişman olacağı ve özür dileyeceği hesaba katılmalı. Bu durumda onun işi bizim elimizde olacaktır. Eğer onu affedersek, mahşerde karşımıza çıkmaktan onu kurtarmış oluruz. Eğer hakkımızı helâl etmez isek, özür dilemiş olsa bile hakkımızı bir gün muhakkak alırız. Veya biz bilmesek de Allah bizim hakkımızı ondan alır. Bize de barışı bozmamak için başardığımız istikametten ve vakardan dolayı sevap ve rızasını lütfeder.

- Eğer kendimize hakim olamamış isek, bu defa bir fazlasıyla değil -çünkü bu zulme girer- aynıyla iade etmekten öteye geçmemeli.

- Tam bu esnada şeytanın çok şiddetli telkinleri kulaklarımızda yankılanır. Şeytan gözümüzü döndürür. Zulmetmekten Allah’a sığınmalıyız.

- Halkın tahrikleri ile şeytanın telkinleri ne acıdır ki, bu noktada birleşmektedir. Asla, ama asla kulak vermemeliyiz.

Özetle, eğer kötü sözü veya dil belasını başlatan taraf karşı tarafsa, aynıyla iade hakkımız var. Fakat bu durumda da bu meseleden mahşere bir hak kalmadığını, çünkü kötü sözünü kendisine aynıyla iade etmek suretiyle hakkımızı aldığımızı unutmamalıyız.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Bize söven birisine nasıl karşılık vermemiz gerekir? Böyle bir ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet