Rivayetlerde geçen, nurdan bulutları, sekineyi ve amayı nasıl anlamalıyız?

Değerli kardeşimiz,

- “Gün gelecek gök, beyaz bulutlar şeklinde yarılıp dağılacak, melekler bölük bölük indirilecek.”

(Furkan, 25/25) mealindeki ayette geçen beyaz buluttan maksat, kıyamet gününde meleklerin gelmesini kolaylaştıracak özel bir buluttur.

O gün, cin ve insanların yerden çıkıp mahşer meydanında toplanmalarından sonra, gökten de melekler iner. Melekler, peygamberler zamanında göklerin belli bazı yollarından yere inerlerdi. Kıyamet günü daha hızlı ve her yerden inmesi için kuvvetli bir bulut yaratılır, onunla göklerde yoğun bir parçalanma / bir yarılma meydana gelir ve her taraftan açılan bu yollardan melekler inmeye başlarlar.(bk. Taberî, İbn Kesir, Razî, İbn Aşur: ilgili ayetin tefsiri). Göğün, kendisinden çıkan beyaz bir bulut sebebiyle yarılacağını söyleyenler de vardır.(bk. Zemahşerî, Beydavî, ilgili ayetin tefsiri).

- Sekine konusunda değişik hadis rivayetleri söz konusudur.  Onlardan birisi şu mealdedir:

Hz. Bera anlatıyor:

“Bir adam, yanında iki iple bağlı olan atı olduğu halde, Kehf suresini okmuş, bir bulut gittikçe yaklaşarak onu kuşatıvermiş ve bundan ötürü at ürkmeye başlamıştır. Sabahleyin bu olayı Hz. Peygamber (a.s.m)’e anlattı. Efendimiz: “O bir sekinedir, Kur’an sebebiyle inmişti.” (Buharî, Fadailu’l-Kur’an,11; Müslim, Musafirin, 240). Bu hadiste “sekine” olarak ifade edilen husus, Bakara Suresi'nin okunmasıyla ilgili diğer bir hadiste “melekler” olarak ifade edilmiştir.(bk. Buharî, Fadailu’l-Kur’an, 15).

Hadisteki sekine konusunda değişik görüşler ileri sürülmüştür. Bunlardan tercih edilen görüş İmam Nevevî’nin ifade ettiği gibi, içinde rahmet, sükunet, vakar bulunan bir bulut görüntüsünü veren bir varlık olup beraberinde melekler vardır.(bk. Nevevî, İbn Hacer, ilgili hadisin şerhi).

- "Ama" konusunda da zikredilen hadislerden birinde, Ebu Rezîn şöyle demiştir:

Ben: “Ey Allah’ın Resulü! Allah gökleri ve yeri yaratmadan önce neredeydi?” diye sordum. Şöyle buyurdu:

“Allah o zaman bir amada idi, onun altında hava, üstünde hava vardı. Sonra Arşını su üzerinde yarattı.”(bk. Kenzu’l-Ummal, h. No:  29851)

Evvela bu hadis, manası derin olan müteşabih bir hadistir. Çünkü, Allah, ama denilen mahluku yaratmadan önce de vardı. Ehlisünnet akidesine göre, Allah zaman ve mekân kayıtlarından münezzehtir. Ne var ki, muhatabın sorusunu havada bırakmamak için, uygun bir cevabın verilmesi de gerekirdi. İşte Hz. Peygamber(a.s.m) bu anlamda, insanların  “bulut” olarak algılayabileceği bir kelime olan “ama” ile bir hakikati ifade etmiş, hem muhatabının aklına uygun bir şeyler söylemiş, hem de gerçekte, bilinmez bir duruma işaret etmiştir. Nitekim, ünlü dilbilgini Ebu Ubeyd: “Ama’nın mahiyeti ve şekli bilinmez” demiştir. (bk. Kenz, İlgili yer).

Çünkü Ama, aynı zamanda, gözün görmediği, insan aklının şekillendiremediği bir muammayı ifade etmektedir. “Allah vardı, onunla birlikte hiçbir şey yoktu.” (Buhârî, Megâzî, 67, 74) mealindeki meşhur hadisten de, amanın bu muammasını sezmek mümkündür.

İlave bilgi için tıklayınız:

Muhyiddin Arabi, Allah hakkında, "Buluta benzer bir duman şeklinde olmasıdır." demiş; bu doğru mu?

Allah kainatı yaratmadan önce ne yapıyordu?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet