Rabbimizin yarattığı her şeyde sonsuz hikmetler vardır, demek caiz midir?

- Hocalarımız Rabbimizin yarattığı herhangi bir şeyde tek bir hikmet aranmaması gerektiğini, yaratılan bir şeyde bildiğimiz ve bilemeyeceğimiz sayısız hikmetler olduğunu söylüyorlar.

- Rabbimiz sonsuz hikmet sahibi olduğu için "yarattığı her şeyde sonsuz hikmetler vardır" demek caiz midir?

Değerli kardeşimiz,

Allah’ın yarattığı her şeyde mutlaka pek çok hikmetin bulunduğuna şüphe yoktur.

Ancak, Allah’ın sıfatlarının sonsuz olması, bu sıfatların tecelli ettiği varlıkların da sonsuz olmalarını gerektirmez. Bu sebeple, Allah’ın sonsuz hikmetinin varlığından hareketle “Her şeyde sonsuz hikmet vardır.” demek isabetli değildir.

Zira, varlıkların hepsi, kabiliyetleri sınırlı, vücutları sınırlı, yapıları sınırlı olduğundan, onlarda tecelli eden isim ve sıfatların tecellisi de sınırlıdır. Nitekim her sıfatın tecellilerinde pek çok mertebelerin bulunduğu kabul edilmektedir.

Örneğin, bir sineği yaratmadaki HALIK isminin tecellisi ile güneşi yaratmadaki HALIK isminin tecellisi aynı değildir.

Keza, bir karıncanın hayatında tecelli eden HAKİM isminin hikmet tecellisi ile bir insanın hayatında tecelli eden HAKİM isminin tecellisi çok farklıdır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet