İnsanın işinin rast gitmemesinin sebebi nedir?

- Bende son zamanlarda bir şeyler oluyor, yani işlerim olmuyor. Kapılar yüzüme kapanıyor. İyi bir haber almak istiyorum gelmiyor, sevmek sevilmek istiyorum olmuyor. Yani, stres baş gösteriyor bendede.
- Biliyorum nice benden imtihanı ağır olanlar var. İsyan niyetiyle sormuyorum merak ettiğimden. Amma bunun nedeni nedir?
- Eskiden hiç yoktu diyebilirim. Bir olayla başladı bu hal, sonra devam etti. Nedeni ne olabilir?

Değerli kardeşimiz,

- Önce şunu söylemeliyiz ki, bu konuları kesin bir şekilde teşhis edip tedavi reçetesini sunmak elimizden gelmiyor; insan olarak elimizden gelmiyor. "Zira bu terazi bu kadar sıkleti çekmez.”

- Bununla beraber, -iman şuuru ve akli tefekkürle- şunu söylemek mümkündür:

Bir kimsenin başarılı veya başarısız olması, işinin rast gitmesi veya gitmemesi iki açıdan değerlendirilebilir:

Birincisi: Her şeyin dizgini elinde olan Allah’ın takdiri.

İkincisi: İnsanın, birer ilahi kanun olan kâinattaki cari sebepler sistemine riayet edip etmemesi.

- İnsan olarak yaptığımız başarılı işlerin arkasında Allah’ın lütfunun bulunduğuna, başarısız işlerimizin arakasında ise, kendi nefsimizin olduğuna inanacağız.

Bunun anlamı şudur:

Hayrın da şerrin de iyiliğin de kötülüğün de yaratıcısı Allah’tır.

Fakat; her başarının arkasındaki kuvvet, Allah’ın takdirine aittir. Çünkü, başarılı işlerin varlığı bir değil, birçok sebebin tahakkukuna bağlıdır. O sebeplerin tamamına insanın hâkim olması imkânsızdır. O halde söz konusu başarının asıl sahibi, bütün sebeplerin yaratıcısı ve hâkimi olan Allah’tır. Sebepleri yaratan da onları istihdam eden de Odur.

Başarısız olduğumuz konularda ise, insanların rolü büyük önem arz etmektedir. Bu rol biri maddi biri manevi olmak üzere iki şekilde ortaya çıkar:

Maddi rolü: Bizzat kişinin yapması gereken işleri uygun bir şekilde yapmaması, gereken sebepler örgüsüne riayet etmemesi, başarıyı sağlayan şartların rotasında yürümemesi gibi yanlış adımların atılması.

Manevi rolü ise: Allah’ın emir ve yasaklarını çiğnemek suretiyle, Ona karşı yaptığı saygısızlıktır. Bu saygısızlığın dünyadaki cezası, bazen bu tür olumsuzluklarla tahakkuk eder. Bu ceza bazen bir şefkat tokadı, bazen de bir ceza şeklinde gerçekleştirilir.

“Nerede olursanız olun, sağlam kalelerde bile olsanız ölüm sizi yakalar. Başlarına iyi bir şey gelse, 'Bu ALLAH tarafındandır.' derler. Kendilerine bir kötülük dokunsa, 'Bu senin tarafındandır.' derler. De ki, 'Hepsi ALLAH tarafındandır.' Bu topluma ne oluyor ki neredeyse hiçbir söz anlamıyorlar! Sana gelen iyilik Allah'tandır. Başına gelen kötülük ise nefsindendir. Seni insanlara elçi gönderdik; şahit olarak da Allah yeter.” (Nisa, 4/78-79)

mealindeki ayette bu gerçeğin altı çizilmiştir.

- İnsan olarak, Kur'an’ın verdiği bu gibi derslere ciddi kulak vermek durumundayız.

Rahatlamak için, maddi veya manevi yanlışlarımızın ürünü olan başarısızlığımızın faturasını Allah’ın kaderine kesmeyelim.

Bununla beraber, geçmişte kalmış olan kötü durumumuzu hafifletmek için, kaderin rolünü hatırlayıp teselli bulmamız mümkündür.

“Kadere iman eden kederden kurtulur.” (Münavî, Feyzu’l-Kadîr, 3/187) 

manasındaki hadis-i şerifte, “geçmişe ait sıkıntılar ile musibetler hakkında” kadere yapışmanın önü açılmıştır. 

Ancak, geleceğe ait plan ve programlarda kadere yapışmak, gayri İslami bir kader anlayışıdır.

İnsanlar olarak hedefe ulaşmak için yılmadan çaba ve gayretimizi göstermeliyiz. İstediğimiz olmuyor diye asla ümitsizliğe düşmemeli, farklı seçenekleri tatbik etmeliyiz. Çabamıza rağmen istediğimiz olmadığı dönemlerde ise ilahi takdirin bu yönde tecelli etmediğini düşünüp hayırlı olanın hakkımızda tecelli edeceği zamana kadar sabırla çalışıp azmetmeye devam etmeliyiz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet