Niyet neden önemli?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Peygamber şöyle bildirir:

“Ameller niyetlere göredir. Kişi için ancak niyet ettiği vardır.” (Buhari, Bed’ül-vahy, 1, Müslim, İmare, 155)

Onun bu hadisinden hareketle Mecellede şöyle denilmiştir:

“Bir işten maksat ne ise, hüküm ona göredir.” (Mecelle, 2. madde)

Mesela, hastasını ameliyat eden bir doktorun müdahalesi sonrası hasta hayatını kaybedebilir. Ama bu doktorun katil olduğu anlamına gelmez, çünkü niyeti bu değildir. Ancak, -faraza- o kişinin ölmesini niyet ederek yanlış tedavi uygulasa elbette katil olur.

Âlimlerimizin en ziyade vurgu yaptığı konulardan biri hatta ilki niyettir. Örneğin Bediüzzaman, kırk yıllık ömür seferinde ve otuz yıllık tahsil seyrinde dört kelime ve dört kelam öğrendiğini söyler. Bu kelimelerden biri, niyettir. (Mesnevi, s. 95)

Niyet hakkında şöyle der:

Niyet, toprak misal adetleri ve kum misal hareketleri kendisindeki ha­siyetle ibadet cevherine çeviren acib bir iksirdir.

Keza o, ölü hallerin kendisiyle hayat bulduğu ve canlı ibadetlere dönüştüğü na­fiz bir ruhtur.

Keza onda seyyiatı hasenata çeviren bir hasiyet vardır.

Demek niyet bir ruhtur. Onun ruhu da ihlastır. Öyleyse ihlas olmadan ha­­las olmaz.

Bu hasiyettendir ki, niyet ile az bir zamanda pek çok amel mümkün olur.

İşte bu hasiyetin himmetiyle, şu az ömürde yapılan ameller ile cennet satın alı­­na­bilir. (Mesnevi, s. 164)

Demek ki niyet, toprak misal âdetleri ve kum misal hareketleri ibadet cevherine çeviren acib bir iksirdir. Toprağı mücevhere çeviren bir iksir olsa, sahibini ne kadar zengin edeceği aşikârdır.

İşte niyet böyle bir iksirdir. Bu iksir sayesinde insanın toprak misal sıradan işleri ibadet cevherine dönüşmektedir. Mesela, bir matematik öğretmeni sadece matematik öğrettiğinde dünyevi bir iş yapmış olur. Ama bunu “Ben geleceğin neslini yetiştiriyorum. Bu ilmi öğrenenler teknolojide bunu kullanacaklar. Bu sayede Müslümanlar çok daha güçlü hale gelecekler.” dediğinde Kur'an öğreten biri gibi sevap kazanmış olur. Öte yandan Kur'an öğreten biri sadece maaş elde etmek için bunu yapıyorsa, sadece maaşını alır, Allah'tan bir sevaba nail olmamıştır.

Dinî eğitim ve hafızlık gibi durumlarda niyet nasıl olmalı?

Kişi, Kur'an öğretir ama sevap kazanmayabilir, yabancı dil öğretir hayli sevap kazanabilir. Bunun sırrı, bu işlerin hangi niyetle yapıldığına bağlıdır. Sadece maaş için verilen bir Kur'an dersi ilave olarak sevap kazandırmayabilir, ama “Kaliteli insanlar yetiştirelim, dünya milletlerinin dilini öğretip oralardaki bilim ve teknoloji gibi güzellikleri Müslümanların lehine kullanalım.” diye verilen bir yabancı dil dersi, maaşa ilave olarak büyük sevaplar kazandırır.

Dolayısıyla, din eğitiminin içinde olanların niyetlerini tashih etmeleri, ihlası ve Allah’ın dinine hizmeti esas almaları büyük bir önem arzetmektedir.

Aynı durum fen bilimlerini öğreten ve öğrenen kimseler için de geçerlidir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Kainata ve içindekilere, mana-yı harfî ve mana-yı ismî ile bakmak ne ...

- "Ameller niyetlere göredir." hadisini nasıl anlamalıyız?

- Ameller niyetlere göredir hadisi ile ameller neticelerine göredir ...

- Ameller niyetlere göredir, deniliyor. Buna göre iyi niyetle yapılan ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet