Neşid yapmanın veya dinlemenin hükmü nedir?

- Muhammed (asm) zamanında Neşid var mıydı?

Değerli kardeşimiz,

Neşid; şarkı, türkü gibi anlamlara gelir. Bugünkü bazı içeriği kötü kabul edilen şarkıların Asr-ı saadet'te olduğunu düşünemiyoruz. 

Ancak, "neşid" mefhumu sadece şarkılar için değil, güzel şiirler için de kullanılır. Özellikle İNŞAD kelimesi yaygın bir kullanıma sahiptir. 

İslam’ın ruhuna aykırı olmayan neşidin veya şiir ve ilahinin inşadı caizdir. Bu konuda tarih boyunca İslam uleması arasında oldukça farklı tartışmaların olduğu bilinmektedir. Denilebilir ki, İmam Gazali bu konuyu detaylı bir şekilde tahlil eden âlimlerin başında gelir.

Bunun yanında, Hz. Peygamber (asm) tarafından müminlerin imanını güçlendiren, düşmana karşı yeri geldiğinde savaşa teşviki artıran, Müslümanlara, İslam’a ve Hz. Peygambere (asm) karşı edepsizce şiirler, şarkılar söyleyen düşmanlara karşılık vermek adına neşid veya şiir inşad edilmeye ruhsat verilmiştir. Hatta Mescidde şairlerin güzel şiirlerini inşad etmeleri için kürsü kurdurmuştur. 

Özetle, inşadın helali vardır, haramı vardır. Buna göre de hükmü olur.

Helal mi haram mı olduğu konusunda karar verilemediği durumlarda, kişide oluşturduğu hissiyata göre hareket etmek gerekir.  

Bediüzzaman Hazretlerinin şu açıklamalarını dinlemekte fayda vardır:

"...Fakat o kulak, küfür ile tıkandığı zaman, o leziz, manevi yüksek savtlardan (seslerden) mahrum kalır. Ve o lezzetleri iras eden âvâzlar, matem seslerine inkılab eder. Kalpte, o ulvi hüzünler yerine, ahbabın fıkdanıyla (dostların kaybolmalarıyla) ebedî yetimlikler, malikin ademiyle nihayetsiz vahşetler ve sonsuz gurbetler hasıl olur."

"Bu sırra binaendir ki, şeriatça bazı savtlar helal, bazıları da haram kılınmıştır. Evet, ulvi hüzünleri, Rabbanî aşkları îras eden sesler, helaldir. Yetimane hüzünleri, nefsani şehevatı tahrik eden sesler, haramdır. Şeriatın tayin etmediği kısım ise, senin ruhuna, vicdanına yaptığı tesire göre hüküm alır." (İşaratu’l-İ’caz, s. 70)

İlave bilgi için tıklayınız:

- İmam Gazali'nin hiçbir çalgıya izin vermediği doğru mudur ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet