Namaz kılmayanın kazancı haram olur mu?

Üzerine cuma namazı farz olan bir kimse, cuma namazı saatinde çalışırsa kazancı haram olmaktadır. Buna göre diğer farz namazları kılmayanın da kazancı haram olur mu? Ayrıca cuma namazı vaktinde işçi çalıştıranların durumu nedir?

Değerli kardeşimiz,

İbadeti ihmal ederek, onu yapacak zaman içinde dünyalık için çalışan kimsenin kazancı helal olur mu?

Vakit namazlarını kılmayanın kazancı haram olacağı konusunda açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bununla beraber sorunun cevabını cuma namazı örneğinden yola çıkarak bulmaya çalışalım. Cuma namazının hükmüne göre vermeye çalışalım:

Beş vakit namazını kılmayan bir kimse düşünelim, misal olarak da bir öğle namazını alalım; namazın kılınabileceği son zaman dilimine kadar bu kişinin kazandıklarına -genel olarak namazı kılmaması bakımından- haram diyemeyiz.

Öğle namazının farzının kılınabileceği son zaman diliminde kazandığına gelince, cuma namazı için söyleneni burada kıyasa esas olarak almak suretiyle Maliki ve Hanbeli mezhebine göre "haramdır" deriz. Burada işin kendisi helal/mübah olsa bile, belli bir vakitte yapılması haram kılındığı için, haram olan bir işle elde edilen kazanç da haram olmaktadır. Hanefi ve Şafii mezhebinde ise bir tek farz namazı da kılmayan bir Müslüman büyük günah işlemiş olmakla beraber, kazancı haram olmaz. (Muhammed Ali Sabuni, Revaiu'l-Beyan Tefsiru Ayati'l-Ahkam, II, 583; Zuhayli İslam Fıkhı, II, 238-239.)

Bununla beraber, kazancının haram olmaması -namaz kılması gereken zamanda çalışmasının ve kazancının- tayyib ve güzel bir kazanç olduğu da söylenemez. Zira her vakitte farz namaz kılacak kadar bir zamanı namaza ayırmalıydı. Namaz kılmayan bir Müslüman namaz için ayırması gereken zamanı işe ve kazanca ayırmıştır.

Bu nedenle bir Müslüman her namazı mutlaka vakti içinde kılmalı. Böylece namaz gibi büyük bir ibadeti yerine getirmiş hem de namazı terk etmek gibi en büyük günahlardan birinden sakınmış olur. Ayrıca namaz kılanın diğer mübah ve helal işleri de güzel bir niyet ile ibadet hükmüne geçebilir.

İş yeri sahibinin sorumluluğuna gelince:

Bazı işler vardır ki, ertelenmesi, durdurulması büyük zarar ve güçlüklere yol açar. Böyle bir iş söz konusu olduğunda iş sahibi, çalışanların günlük namazlarını kılabilmeleri için tedbir almakla yükümlüdür. Aynı zamanda mümkün oluyorsa cuma günü, bu namaz ile yükümlü olmayanlardan yararlanmak, onlarla fabrikanın çalışmasını sağlamak, diğerlerinin cumaya gitmelerine imkan hazırlamak mecburiyetindedir. Eğer bu da mümkün olmuyorsa -işin durdurulamaz olması- cuma ve cemâatin terkini mübah kılan mazeretlerden biri olarak değerlendirilir. Bu takdirde, cumaya gidemeyenler öğle namazını kılarlar. 

İşyeri sahibi ve sorumlusu gerekli tedbirleri aldığı ve yükümlü olanlara namazlarını kılma imkânını sağladığı halde namaz kılmayanların, yaptıkları işten hasıl olan üretim ve kazanç işverene haram olmaz; çünkü namazın terkinde onun bir etkisi ve katkısı yoktur. 

İlave bilgi için tıklayınız:

Cuma namazı vaktinde alışveriş yapmak ve kazanılan para haram mıdır?

Cuma saatinde kazanılan para haram mı?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet