Müzzemmil suresi 9. ayet, sadece doğu ve batının diyor, kuzey güney yok mu?

- Arkadaşım burada dünya ya da evren doğu ve batıdan mı ibaret ki, kuzey güney yok mu?
- Neden doğu batı demek istemiştir?

Değerli kardeşimiz,

- Doğu-batı (meşrik-mağrib) kavramları, yalnız  bir-iki yöne işaret etmek için değil, özellikle güneş sisteminin harika nizam ve intizamına, güneşin görünürde doğup batmakla, gece-gündüzün hatta mevsimlerin  meydana gelmesine vesile olduğu cihetine dikkat çekmek içindir.

- Bununla beraber, Kur'an’ın temel maksatlarının başında tevhid/Allah’ın varlığı ve birliğinin öğretilmesi gelir.

Bu da insanların gözle gördüğü güneşin hareketindeki onlarca hikmeti barındıran bir sanatın büyüklüğünden hareketle, sonsuz ilim, kudret ve hikmet sahibi olan yaratıcının şeriki / ortağı olmadığını anlamalarını sağlamaya yöneliktir.

- Gök ile yerküresinin ortak mahsulü ve yerin, güneşin etrafında dönmesinden kaynaklanan güneşin doğup batması olayı, yaz-kış mevsimleri itibariyle iki farklı şekilde gerçekleşmektedir.

Rahman Sûresinin 17. âyetinde bu iki farklı yol "İki Doğu ve İki Batı" şeklinde ifade edilmiştir.

Bu harika mekanizma, Allah'ın yaratıcı ve düzenleyici anlamındaki "Rabb" isminin icraatındandır. Bu sebepledir ki ayette "Rabb" ismi de iki defa zikredilmiştir.

- "Doğuların ve batıların Rabbine yemin olsun!" (Mearic, 70/40) ayetinde ise doğu ve batı keli­meleri çoğul kullanılarak her günkü durumlarına işaret edilmiştir.

Bununla beraber, Yer’in küre şeklinde yuvarlak olması sebebiyle her ya­rım küre parçasına göre bir doğu, bir de batıya işaret edilmiştir.

Buna göre, ayet, Dünya’nın yuvarlak olduğuna da delâlet etmektedir.

Demek ki, herhangi bir yerde, doğu kabul edilen bir nokta, aynı zamanda batı; batı kabul edilen bir nokta ise aynı zamanda doğu kabul edilir. (krş. İbn Aşur, XXVI/247; Yazır, VII/370-371.  Ayrıca geniş bilgi için bk. Niyazi Beki, Rahman suresinin tefsiri)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet