Muhammed suresinin 27. ayetindeki َيَضْرِبُون fiili neden müennes değil?

- Muhammed (sav) Suresi 27. ayetindeki "َيَضْرِبُون" ifadesinin öznesi melaikeden murad ise Cenâb-ı Hakk Celle Şanuhu neden mezkûr fiili siga-i müennes değil de müzekker sigasını irade etmiş olabilir?
- Burada acaba nasıl bir belagat vardır?
- Aynı durum Sure-i Enfal'in 50. ayetinde de mevcuttur.

Değerli kardeşimiz,

Bu konuda değişik açılardan yorumlar yapılmıştır. Ancak biz konumuzla ilgili olarak iki kaideye dikkat çekmek istiyoruz:

a) ملائكة kelimesi mecazi müennestir. Çünkü “melek” kelimesinin çoğuludur. Gerçekte melekler ne erkek ne de kadındır. Eğer Kur'an’da onlar hakkında sadece müennes sîgası kullanılsaydı, dişi zannedilirdi. Nitekim, müşrikler melekleri Allah’ın kızları olarak tasavvur ediyorlardı. Şayet yalnız müzekker yani eril sîgası kullanılsaydı, bu takdirde de onların erkek oldukları zannedilirdi. Bu iki yanlış algıyı önlemek için melekler için hem müzekker hem müennes sîgası kullanılmış olabilir.

Ayrıca, “melâike” lafzı cem’i mükesserdir. Bu manayla müzekkerdir. Fakat bu cem’in muhtevası olan “cemaat” mefhumu itibariyle de müennestir. Kur'an’da bu iki konumu sebebiyle hem müzekker hem müennes fiili ile kullanılmıştır.” (bk. ed-Durrul-Masûn tefsiri, 3/150)

b) Kur'an-ı Hakîm'de “melaike” lafzı ile onlarla ilgili fiil arasındaki tertip sırasına göre tenis / dişil veya tezkir / eril sîgası kullanılmıştır.

Buna göre; eğer meleklere ait fiil (buradaki fiil ıstılahî değil, lügat anlamındadır; ismi fail de dahildir) “melâike” lafzından sonra gelirse, ilgili fiilin kalıbı müzekker olur. (Misal olarak bk. Al-i İmran, 125; Nisa, 166; Enam, 93; Enfal, 50; R’ad, 23; Muhammed, 27)

Bu kaideye göre, “melâike” lafzı fiilden önce gelirse, ilgili fiil müzekker olduğu gibi, fiil manasındaki ism-i fail ve ism-i meful da “cem-i müzekker salim” kalıbında olur.

c) Eğer -Arap lügatinin asıl cümle dizilişine uygun olarak- fiil melaike lafzından önce gelirse, bu takdirde bu fiil (ism-i fail ve ism-i meful) müennes olarak zikredilir. (Misal olarak bk.  Al-i İmran, 39; Enam, 158; Nahl, 28; Enbiya, 103).

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet