Kur'anın en bariz özelliklerinden biri olan icaz nedir?

Değerli kardeşimiz,

Mana zenginliği

اِنْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالاً “Hem hafif, hem ağır olarak seferber olun.” (Tevbe, 41)

Kur'anın en bariz özelliklerinden biri vecizliği, yani az sayıda kelimelerle çok zengin manaları ifade etmesidir. Misal olarak üstteki ayete bakabiliriz. Ayet, Tebük Seferiyle alakalı ilahi bir emri bildirir. Hz. Peygamber, Bizansın Müslümanlara saldırı hazırlığı içinde olduğunu haber alınca onlara karşı seferberlik ilan eder. Mevsim yazdır ve seferberlik o günün en güçlü devletlerinden birine karşı yapılmıştır.

Bunun tefsirinde şu gibi manalara dikkat çekilmiştir:

- Severek veya sevmeyerek,

- aile yükünüz hafif de olsa, ağır da olsa,

- hafif silahlarla veya ağır silahlarla,

- yaya veya binitli,

- genç veya ihtiyar,

- sağlam veya hasta her hâl ü kârda savaşa çıkın. (Râzî, XVI, 69-70; Beydâvî, I, 406; Ebu'l - Berekat Nesefî, Medariku't-Tenzîl, Daru'l -Fikir, II, 127)

Hamdi Yazır, ayetin açıklamasında şöyle der:

Gerek size kolay gelsin, gerek ağır gelsin, genç ve ihtiyar, bekâr ve evli, işsiz ve meşgul, fakir ve zengin, piyade ve süvari, ister hafif ister ağır silahlarla, kendi durumunuz ve silah durumunuz her ne ise, savaşa katılabilenleriniz hiç beklemeden akın akın sefere çıkın. (Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, IV, 2548)

Keza, akıncılar gibi öncü birliklerin harekete geçmesi çok kolaydır, ama düzenli orduların hareketi daha ağırdır. Bu cihetle bakıldığında “hem akıncı birlikleriyle hem de yeri geldiğinde düzenli ordularla sefere çıkın” manası da düşünülebilir. Bazıları “her şey dört dörtlük olduktan sonra sefere çıkmak” isteyebilir. Ayet, böyle düşünenlere de bir uyarı gibidir. Yani “Allah yolunda sefer geniş imkânlar içindeyken yapılabildiği gibi, mütevazı imkânlar içindeyken de yapılabilir. İmkânlarınızın fazla olmayışı sizi seferden alıkoymasın!”

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet