Kuran'da geçen hani kelimesi nasıl anlaşılmalı?

- Kuran'da hani İbrahim, hani Rabbi İbrahim’i birtakım kelimelerle sınamıştı gibi ayetlerde Kuran'da hani kelimesi nasıl anlaşılmalı?
- Örnek üzerinden anlayacağımız şekilde açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Soruda geçen konuyla ilgili bir ayet şöyledir:

وَاِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلٰٓئِكَةِ اِنّ۪ي جَاعِلٌ فِي الْاَرْضِ خَل۪يفَةًۜ قَالُٓوا اَتَجْعَلُ ف۪يهَا مَنْ يُفْسِدُ ف۪يهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَٓاءَۚ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَۜ قَالَ اِنّ۪ٓي اَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ

Türkçe Transcript

Ve-iż kâle rabbuke lilmelâ-iketi innî câ’ilun fi-l-ardi ḣalîfe(ten)(s) kâlû etec’alu fîhâ men yufsidu fîhâ veyesfiku-ddimâe venahnu nusebbihu bihamdike venukaddisu lek(e)(s) kâle innî a’lemu mâ lâ ta’lemûn(e)

Meali:

Hani, Rabbin meleklere, "Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım." demişti. Onlar, "Orada bozgunculuk yapacak, kan dökecek birini mi yaratacaksın? Oysa biz sana hamdederek daima seni tesbih ve takdis ediyoruz." demişler. Allah da, "Ben sizin bilmediğinizi bilirim." demişti. (Bakara, 2/30)

Kırmızı işaretli kısımda görüldüğü gibi, “hani” kelimesi ayet başındaki Arapça “iz” edatının karşılığıdır.

Bu kelime kıssaların başında geçtiğinde, sonra gelen fiile mişli geçmiş manası katar.

Mesela, اِذْ قَالَ رَبُّكَ - iz kâle Rabbuke / Rabbin demişti manasındadır.

Bazen ifadenin başına o zaman ki manasında hani kelimesi de eklenmektedir. Bunu söylemek zorunlu değildir.

Buradaki hani kelimesi, “Hani?” manasında değildir, yani soru edatı değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet