Kametten sonra okunan ezan duası hangi mezhebe göredir?

Her mezhebin azimete taalluk eden cihetlerini taklit edip tatbik etmek bir takva işidir, sevaptır ve faziletlidir. Bu mesele daha çok ibadet, duâ ve zikir gibi hususlarda görülür. Meselâ, Hanefî mezhebinde bulunmayıp diğer mezheplerde olan ve bazı ibadetlerin başlarında, sonlarında yapılması sünnet ve sevaplı olan duâ ve benzeri nafile ibadetlerde o mezhebin görüşünü, içtihadını yapmak azimettir.

Çünkü, burada tamamen bir fazilet örneği mevcuttur. İnsan kendi mezhebinde olan duâ ve nafile ibadetleri yaptıktan sonra, ayrıca diğer mezheplerdeki nâfile ibadetleri de yapmaktadır. Bu durum sünnetin dışına çıkmaktan öte, o meseledeki bütün sünnetleri tatbik etmek demektir.

Meselâ, ikamet getirdikten sonra, namazın farzına başlamadan önce “vesile duâsı” olarak bilinen salavatın okunması Şâfiî mezhebine göre sünnettir. Hanefî’ye göre ezandan sonra okunur. Fakat, bu duâ Şâfiî mezhebinde hem ezandan, hem de ikametten sonra okunur.

Şâfiî mezhebinin bir fıkıh kitabı olan İânetü’t-Tâlibin’de bu görüşlere yer verilir. “Allahümme Rabbe hâzihi’d-dâveti’t-Tâmme ve’s-salâti’l-Kaime...” şeklinde başlayıp devam eden vesile duasını, müezzinin, ikamet getirenin, ezan ve ikameti dinleyenin ellerini kaldırıp açarak okumaları sünnettir.1

Bu hükme sünnetten delil olarak Müslim’de rivâyet edilen şu meâldeki hadis-İ şerif zikredilir:

“Müezzini işittiğiniz vakit, siz de onun dediğini söyleyiniz. Sonra benim üzerime salavat getiriniz. Çünkü her kim bana bir defa salavat getirirse, Allah ona o salavat sebebiyle on defa rahmet eyler. Sonra Allah’tan benim için ‘Vesile’yi isteyiniz. Zîrâ ‘Vesile’ Cennette bir makamdır ki, Allah’ın kullarından yalnız birisine lâyıktır. Umarım ki, o bir kişi de ben olayım. Kim benim için Vesileyi isterse, şefaatim ona vacip olur.”2

Hadis-i şerifteki “Vesileyi istemek”ten murat, başka rivâyetlerde geçen vesile duâsını okumaktır. Şâfiî uleması, bu duâyı sadece ezandan sonraya münhasır kılmamakta, aynı zamanda ikametten sonra okunmasını da sünnet olarak kabul etmektedir.

İşte hangi mezhebe bağlı bulunursa bulunsun, bir Müslüman Vesîle Duâsını ezan bittikten sonra olduğu gibi, ikametten sonra da okursa bir sünneti işlemiş; sevap ve faziletine kavuşmuş olur.

Sabah ve akşam namazlarından sonra okunan “istiâze” duâları için de aynı şeyler bahis mevuzudur. Bediüzzaman Hazretlerinin tertip etmiş olduğu tesbihatta yer alan ve sabah-akşam namazlarından sonra okunan “ecirnâ”lı duâların kaynağı hadis-i şeriflerdir. Bunları okumak sünnettir. Bu duâya esas teşkil eden şu meâldeki hadis-i şerif hem duânın şeklini, hem de sevabını bildirmektedir.

Resulullah (a.s.m.) Hâris et-Temîmî’ye şöyle buyurmuşlardır:

“Akşam namazını kıldığın zaman yedi kere şöyle de: 'Allahümme ecirni minennâr.' (Allah'ım beni cehennem azabından koru). Şayet bu duayı okur, o gece de ölürsen, Cenab-ı Hak seni cehennemden uzak kılar. Aynı şekilde sabah namazını kıldıktan sonra okur, o gün ölürsen, yine cehennemden azat kılınmış yazılırsın.”3

İşte Şâfiî mezhebinde olanlar sabah ve akşam namazından sonra yedişer defa “ecirnî” veya “ecirnâ”ları okuduktan sonra, devamında yine Peygamberimiz (asm)'den rivâyet edilen “istiâze” duâlarını okurlar.

Meselâ Sahihi Müslim’in “kitâbü’l-mesâcid ve mevâizü’s-salât” bölümünün 127-134 numaralı hadislerinde Peygamberimizin (asm) kabir azabından, deccal fitnesinden, cehennem azabından Allah’a sığındığına dâir duâlar vardır. Buna benzer daha pekçok hadis-i şeriflerde bu istiâzeler mevcuttur.

Bediüzzaman Hazretleri, bütün bu hadis-i şeriflerden istifade ederek, “Tesbihat”ı tertip etmiştir. Daha önce de belirttiğimiz gibi, hangi mezhebe mensup bulunursa bulunsun, bir Müslüman bu duâları okuyarak Allah’a yalvarabilir, her gün yüz yüze geldiği fitne, belâ ve musibetlerden Allah’a sığınır, Onun yardımını bekler.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Ezan duası hakkında bilgi verir misiniz?

Dipnotlar:

1. İânetü’t-Tâlibîn, 1:232-23.
2. Müslim, Salât: 12.
3. Ebû Dâvud, Edeb: 110; Hadis No: 5079.

(Mehmed Paksu, İbadet Hayatımız)