İnsanlık Hz. Adem'den gelmedi mi? 

- İbn Kesir, Nisa suresinin ilk ayetinin yorumunda "Tüm insanların Hz. Adem’den geldiği kesin değildir, bunu bilemeyiz." diyor. Bunun bazılarının yorumu olduğunu söylüyor ve kendisi buna katılmıyor.
- Ben tüm insanlığın Hz. Adem ve Havva’dan geldiği konusunda tüm alimlerin hemfikir olduğunu zannediyordum. Eğer durum böyle değilse Hz. Adem ve Havva'nın çocuklarından gelmemiz başka nasıl olabilir, açıklar mısınız?
- İnsanlık nasıl Hz. Adem’den gelmemiş olabilir?
- İbn Kesir’in yorumu kafamı karıştırdı, acaba ben mi yanlış anladım, açıklarsanız sevinirim.

Değerli kardeşimiz,

Evet, insanlık Hz. Âdem ve Hz. Havva’dan gelmiştir. 

İbn Kesir’in tefsirinde, soruda geçen iddiayla ilgili hiçbir bilgi yoktur. 

İbn Kesir’in ayetle ilgili tefsirin tamamı aynen şöyledir:

“Ey insanlar; sizi bir tek nefisten yaratan, ondan eşini vareden ve ikinizden birçok erkek ve kadın üreten Rabbınızdan korkun.” (Nisa, 4/1)

Kendisi adına birbirinizden dilekte bulunduğunuz Allah'tan korkun da akrabalık bağını kesmekten sakının. Muhakkak ki Allah; sizin üzerinizde tam bir gözeticidir. 

Allah Teâlâ yaratıklarına kendisinden korkmalarını -ki bu korkma; eşi ve ortağı olmayan tek Allah'a ibadet ve kulluktur- emrediyor, kendilerini bir tek nefisten Âdem aleyhisselamdan yarattığı gücüne, kudretine dikkatleri çekiyor. Ondan da eşini Havva aleyhesselamı var ettiğini bildiriyor. 

Allah Teâlâ Hz. Havva'yı, Hz. Âdem uyurken onun sol arka kaburga kemiğinden yaratmış, Hz. Âdem uyandığında Hz. Havva'yı görerek hoşlanmış ve birbirlerine ısınmışlardır. 

İbn Ebu Hatim der ki: Bize babamın... İbn Abbas'tan rivayet ettiğine göre; o şöyle demiştir: Kadın erkekten yaratıldı ve Allah kadını erkeğe muhtaç kıldı. Keza erkeği topraktan yaratan Allah onun da ihtiyacını topraktan kıldı. Kadınlarınıza sahip olunuz.

Sahih bir hadîs-i şerifte şöyle buyurulur: Muhakkak ki, kadın kaburga kemiğinden yaratılmıştır. Kaburga kemiğinin en eğri kısmı da üst tarafıdır. Eğer onu düzeltmeye kalkarsan kırarsın. Eğer ondan faydalanacaksan eğri olarak faydalanabilirsin. 

Allah Teâlâ: “İkisinden (Hz. Âdem ve Hz. Havva’dan) birçok erkek ve kadın (yaratan) üreten (onları sınıf sınıf, renk renk, nitelikleri ve dilleri ayrı ayrı, âlemin çeşitli köşelerine dağıtan) Rabbinizden korkun. Kendisi adına birbirinizden dilekte bulunduğunuz Allah'tan (O'na itaat etmek suretiyle) korkun da, akrabalık bağını kesmekten sakının.” buyuruyor.

İbrahim, Mücahid ve Hasan burayı şöyle anlamaktalar: Kendisi adına senden şunu diliyorum demen gibi, Allah'tan korkun. 

Dahhak ise şöyle demektedir: Adına anlaşma ve akitler yaptığınız Allah'tan korkun. Akrabalık bağlarını kesmekten sakınarak onlara iyi davranın gidip gelin.

Bu sözler İbn Abbas, Mücahid, İkrime, Hasan, Dahhak, Rebî' (İbn Enes) ve bunların dışında birçoklarına aittir. 

Allah Teâlâ buyuruyor: “Allah sizin üzerinizde (sizin her bir işinizi ve durumunuzu) tam bir gözeticidir.” 

Başka bir âyet-i kerîme'de de şöyle buyurur: “Ve Allah her şeye şahittir.” (Bürûc, 85/9) 

Sahîh bir hadîs-i şerifte Paygamberimiz: “Sanki görüyormuşsun gibi Allah'a ibâdet et. Eğer sen O'nu görmüyorsan bil ki O, seni görmektedir.” buyurarak her şeyi görüp gözeten Allah'ın murakabesine işaret edilmiştir. 

Yine bunun içindir ki; Allah Teâlâ burada yaratıkların aslının bir baba ve anneden olduğunu zikretmektedir. Böylece yekdiğerlerine sevgi besleyecekler, güçsüzlerine merhamet ve şefkat göstereceklerdir. 

Nitekim Sahih-i Müslim'de Cerir İbn Abdullah'dan rivayet edilen bir hadis-i şerife göre; Mudar kabilesinden fakirlikleri sebebiyle eski-püskü elbiseler içinde bir grup geldiğinde; Rasûlullah (asm) öğle namazından sonra kalkıp halka bir hutbe irad etmiş; “Ey insanlar, sizi bir tek nefisten yaratan, ondan eşini var eden ve ikisinden birçok erkek ve kadın üreten Rabbinizden korkun... Muhakkak ki Allah sizin üzerinizde tam bir gözeticidir.” ayetinden sonra: “Ey iman edenler, Allah'tan korkun. Ve herkes yarın için ne hazırladığına baksın.” (Haşr, 59/18) ayet-i kerîmesini tilâvet buyurarak, ashabını sadaka vermeye teşvik etmiş, böylece kimisi altın ve gümüşünden, kimisi buğdayından, kimisi de hurmasından sadaka vermişti. Müslim hadisin tamamını zikretmiştir.

İmâm Ahmed ve Sünen sahipleri de Abdullah İbn Mesud'dan Hutbet'ül-Hâce de aynı hadisi rivayet etmişlerdir. Orada şu ilâve vardır: Sonra üç ayet-i kerîme okudu ki “Ey insanlar, sizi bir tek nefisten yaratan... Rabbinizden korkun...” ayeti bunlardandı. (bk. İbn Kesir, ilgili ayetin tefsiri)

Yapılan bu nakilden de anlaşılacağı üzere, İbn Kesir, soruda geçen iddialarla ilgili hiçbir bilgi aktarmadığı gibi, aksine bütün insanlığın Hz. Âdem ve Hz. Havva’dan geldiğini açıkça ve net olarak ifade etmektedir. 

Ancak, İbn Kesir’i tercüme edenler, “İzah” başlığıyla tefsirde olmayan bazı bilgiler eklemişler ve bu eklemelerin kendilerine ait olduğunu, tefsirde olmadığını da girişte yaptıkları açıklamada bildirmişlerdir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Bütün insanlar Hz. Âdem'den geldiğine göre, çocukları (kardeşler ...
- Hz. Havva neden kaburga kemiğinden yaratıldı, hikmeti nedir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet