İnsanların özelliklerini söyleyerek tanıtmak gıybete girer mi?
Değerli kardeşimiz,
Gıybet, mahsus birkaç maddede caiz olabilir: Birisi: Şekva suretinde bir vazifedar adama der, tâ yardım edip o münkeri, o kabahati ondan izale etsin ve hakkını ondan alsın.
Birisi de: Bir adam onunla teşrik-i mesaî etmek ister. Senin ile meşveret eder. Sen de sırf maslahat için garazsız olarak, meşveretin hakkını eda etmek için desen: "Onun ile teşrik-i mesaî etme. Çünki zarar göreceksin."
Birisi de: Maksadı, tahkir ve teşhir değil; belki maksadı, tarif ve tanıttırmak için dese: "O topal ve serseri adam filan yere gitti."
Birisi de: O gıybet edilen adam fâsık-ı mütecahirdir. Yani fenalıktan sıkılmıyor, belki işlediği seyyiatla iftihar ediyor; zulmü ile telezzüz ediyor, sıkılmayarak aşikâre bir surette işliyor.
İşte bu mahsus maddelerde garazsız ve sırf hak ve maslahat için gıybet caiz olabilir. Yoksa gıybet, nasıl ateş odunu yer bitirir; gıybet dahi a'mal-i sâlihayı yer bitirir.
Yukarıdaki ölçülerden de anlaşılacağı gibi, garazsız olmak şartıyla tarif için "şişman adam" gibi laflar söykemek gıybet sayılmaz. Çünkü bunda o kişiyi tahkir etmek için değil, tarif etmek için söylenmiştir.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
BENZER SORULAR
- İş yerimizde toplantılarda; personelin iş yerindeki, hali, davranışları, çalışma performansı hakkında konuşmalarımız oluyor. Bu konuşmalarımız gıybete girer mi?
- İstişare ortamında, insanların menfaati için onların arkasından konuşmak gıybete girer mi?
- Uhuvvet Risalesi:36
- Nisa Suresi 148. ayet bağlamında, zulme uğrayan kimsenin bu durumu anlatması gıybete girer mi?
- İş yerindeki amirlerimizi tenkid etmek gıybete ve kul hakkına girer mi? Hakaret içermeyen, fakat kınayan sözler söylemek de kul hakkına girer mi?
- Mektubat, Yirmi İkinci Mektup, Hatime, 391
- "Haya (kötülük işlemekten utanma) örtüsünü yüzünden sıyırıp atan kimsenin ardından konuşmak gıybet değildir." hadisini açılar mısınız?
- Hizmet için yapılan meşveretlerde, gıybetin sınırını nasıl tayin edeceğiz. Bazen gıybet çizgisini aştığımızı düşünüyorum. Hangi hususlara dikkat etmek gerekir?
- Mesela, Ahmet ile teşrik-i mesai edeceğim; üçüncü bir şahıs olan Veli de biliyor ki, Ahmet çok sahtekâr bir adam. Bu durumda Veli, benim ona sormadan, gelip beni bu konuda uyarması caiz mi, yoksa ben sormadan söylerse gıybet olur mu?
- Gıybetin Caiz Olduğu Yerler