İnsanın maddesi mi manası mı daha önemlidir?

Değerli kardeşimiz,

İnsan maddî olarak dünya içinde bir nokta bile değilken, ruhu itibariyle koca dünya hayalinde bir nokta gibidir.

Maddesi itibariyle yerküre, kâinat içinde ve insan da dünya içinde bir nokta bile değildir. Yani insanın beden olarak varlığı ancak nokta içindeki bir noktadan ibarettir. Ama mânâsı, yani ruhu itibariyle ve akıl, hayal, kalp ve istidat gibi her şeyi kuşatan manevî uzuv ve hisleriyle öyle bir büyüklüğü vardır ki, koca dünya hayalinde bir nokta gibi kalır. İnsanın manevî uzuvlarıyla aldığı lezzetler de elemler de –gelişmişliklerine bağlı olarak– bu büyüklükleriyle orantılıdır. İnsan ile hayvan arasındaki farkın büyüklüğü de maddede değil mânâdır. İnsanın her bir ferdi, diğer varlıkların bir nev’i gibidir.

“İnsanın her ferdi, birer nev' gibidir. Zira nur-u fikir onun âmâline öyle bir vüs'at vermiş ki; bütün ezmanı (zamanları) yutsa tok olmaz. Sair envaın efradlarının mahiyeti, kıymeti, nazarı, kemali, lezzeti, elemi ise cüz'î ve şahsî ve mahdud ve mahsur ve ânidir. Beşerin ise ulvî, küllî, sermedîdir.” (Nursi, B.S. Muhakemet. rnk Neşriyat, İstanbul, 2008, s. 127.)

Meselâ akıl bir midedir ve gıdası bilgidir.
Sevme hissi bir midedir, gıdası sevgidir.
Cömertlik veya ikram hissi bir midedir ve gıdası ikram etmek veya edilmektir.

Maddî uzuv veya organ olarak insanlar arasında pek bir fark yoktur ve hepsi âdeta birbirinin aynıdır. Kişilerin boy ve kiloları bir miktar farklılık arz etse de bir insanın kıymeti ve hayattan aldığı lezzet ve elemlerin büyüklüğünün bedeninin büyüklüğü ile pek fazla bir alakası yoktur. Birisi için “büyük insan” dendiği zaman herhalde akla kişinin boy veya kilosunun büyüklüğü gelmez.

Manevî uzuvlar açısından ise, iki insan arasındaki fark dünyalar kadar büyük olabilir. Meselâ yavrusu için hayatını tehlikeye atan bir anne şefkat kahramanı olarak göklere çıkarılırken, masum bir yavruyu öldüren bir kişi de canavar olarak yerin dibine indirilir. Bilimle uğraşıp aklen yücelen insanlar baş tacı edilirken, geniş halk kitleleri vasat insan muamelesi görürler. Bir insan yüksek ahlakî değerleriyle adeta ilaç gibi topluma şifa olurken, bir diğeri hırs ve gadabıyla insanlığa zehir olabilir. Kısacası iki insan arasındaki fark, iki hayvan türü arasındaki farktan çok daha fazla olabilir ve bu fark maddede değil tamamen mânâda, yani ruhtadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet