İnanmayan biri için, dinini kastetmeden, "iyi" bir insan diyebilir miyiz?

"Amerika'da yaşıyorum. İnanmayan insanlar konuşurken bazen küfür laflar ediyorlar. Ben bu insanlarla konuşurken elimden geldiği kadar küfür laf etmemeye gayret ediyorum, ama ister istemez bazen küfür laf ediyorum galiba. Konuşmaların da bir akışı, gidişatı var, hayatın bir akışı olduğu gibi. Bu akışa karşı gelmek zor. Daima hakkı konuşunca insanlar kızıyorlar ve beni sevmiyorlar. İnsanlarla konuşurken küfür laf etmemek için o kadar dikkat ediyorum ki, başım ağrıyor. Hayatımı zehir oluyor. İnsanlarla konuşamaz hale geldim. Bu küfür laflar imanın 6 şartı ile alakalı değil. Bu konularda taviz vermiyorum. Bahsettiğim küfür laflar hayatta çoklukla rastladığımız günlük hadiseler ile ilgili ve genellikle harama helal (iyi) demekle alakalı. Bazı haram olan şeylere burada helal (iyi) deniliyor, biz de bu haramlara (haram olduğunu kabul edip) iyi deyip geçiyoruz. Bu şekilde konuşmak küfür müdür? Mesela:
1. İnanmayan biri için, dinini kastetmeden, "iyi" bir insan diyebilir miyiz?
2. Kadınların tek başına seyahat etmesi haram olduğu halde, böyle tatil yapmış bir kadının tatiline iyi diyebilir miyiz?
3. Bilhassa kıyaslamalarda sorun oluyor. Haram bir şeyi helal bir şeyle kıyaslarken, "helal olanı yaparsan iyi olur" demek küfür olur mu; çünkü böyle deyince haram olanı iyi kabul etmiş oluyoruz. Konuşmanın gidişatına uymak için, inanmadan (dinden çıkmadan), küfür laf etmek caiz midir? Bu konu da ne tavsiye edersiniz?

Değerli kardeşimiz,

Küfür kelimesi günlük dilimizde "sövmek" manasında kullanılıyor. Sorudaki "küfür" kelimesi ise bir dinî terim olarak "dinden çıkmak, kafir olmak" anlamında.

Bir kimse şuurlu olarak dinden çıkmaya, kafir olmaya karar verirse "buna delalet eden bir sözü söylesin söylemesin" dinden çıkmış olur.

Zihin ve kalp olarak imanında sebat ettiği, dinine bağlı olduğu halde meşru bir sebeple "normal durumlarda kişinin dinden çıktığını ifade eden" bir söz söylemekle kafir olunmaz. Böyle bir mazeret olmadığı (zaruret bulunmadığı) halde küfrü gerektiren bir söz söyleyen de -imanı sağlam olmak şartıyla- dinden çıkmaz, ama büyük bir günah işlemiş olur.

Soruların kısa cevaplarına gelelim:

Soru 1: İnanmayan biri için, dinini kastetmeden, "iyi bir insan" diyebilir miyiz?

Cevap: İnanmayan kimselerde de dine ve evrensel değerlere göre iyi olan vasıflar, davranışlar bulunabilir ve bunlara iyi demek gerekir.

Soru 2: Kadınların tek başına seyahat etmesi haram olduğu halde, böyle tatil yapmış bir kadının tatiline iyi diyebilir miyiz?

Cevap: Kadınlar, yolda ve yolculukta can, mal, namus... güvenliği bulunduğu takdirde gerekli yolculukları, yanlarında mahremleri bulunmadan da yapabilirler. Ancak bir kadının veya kızın tek başına, yabancılar arasında tatil yapması bizim dinimize, kültürümüze ve geleneğimize sığmaz.

Soru 3: Bilhassa kıyaslamalarda sorun oluyor. Haram bir şeyi helal bir şeyle kıyaslarken, "Helal olanı yaparsan iyi olur." demek küfür olur mu; çünkü böyle deyince haram olanı iyi kabul etmiş oluyoruz?

Cevap: Bu sözü, haram olana iyi demeden, böyle bir anlayışa yol açmadan da söylemek mümkündür.

Bir Müslüman, "aksi halde beni sevmiyorlar" diye; yani inanmayanlar tarafından sevilmek için dine ve ahlaka aykırı söz söyleyemez; sevilme arzusu mazeret/zaruret değildir.

İnsanlıktan ve medeniyetten nasibi olanlar, inancı farklı olanlara saygı gösterirler...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet