İbrahim suresi 22. ayeti açıklar mısınız?

 "İş bitirilince şeytan da diyecek ki: Şüphesiz Allah, size gerçek olanı söz verdi. Ben de size söz verdim ama yalancı çıktım..." (bk. İbrahim, 14/22)

Değerli kardeşimiz,

"Hesaplar görülüp iş tamamlanınca şeytan onlara şöyle diyecek: 'Allah size doğru vaadde bulundu. Ben de size bir şeyler vaad ettim, ama sözümden caydım. Doğrusu, benim size istediğimi yaptıracak bir gücüm yoktu. Sadece ben sizi davet ettim, siz de çağrımı kabul ettiniz. O hâlde beni ayıplamayın, kendi kendinizi kınayın. Ne ben sizi kurtarabilirim ne de siz beni kurtarabilirsiniz! Ben, sizin daha önce beni Allah’a şerik yapmanızı da reddetmiştim.' Elbette, böyle zalimlerin hakkı gayet acı bir azaptır." (İbrahim, 14/22)

Allah’ın hükmü herkes hakkında kesinleşip, cennetlikler cennete, cehennemlikler de cehenneme girmeye hazırlandığı zaman şeytan bu nutkunu irad edecektir.

Şeytan da insanlara yalan vaadlerde bulunup onları aldattığını itiraf ede­cektir. Bununla birlikte şeytan, doğru yolda gitmek isteyenleri zorla yoldan çıka­racak gücünün bulunmadığını, insanlara sadece vesvese yoluyla telkinde bulundu­ğunu, onların da bunu kabullendiğini ifade ederek şeytanı değil, kendilerini kına­maları gerektiğini söyleyecektir. Çünkü şeytan dünyada insanlara ancak vesvese ve ayartma yoluyla ulaşabilmekte, onların işlediği günahları kendilerine sadece güzel göstermeye, kendi hevâ ve heveslerine uymada ahlaken bir sakınca olmadı­ğına onları inandırmaya çalışmaktadır. Râzî'nin de ifade ettiği gibi asıl şeytan in­sanın kendi nefsi, arzu ve hevesleridir. İnsan nefsinde şehvete, boş ve bâtıl inanç­lara önceden bir eğilim ve yatkınlık olmasaydı bu şeytanî vesvese ve ayartmalar etkili olamazdı. İşte şeytan "Beni kınamayın, kendinizi kınayın." diyerek bu gerçe­ ğe işaret etmek istemiştir.

"Ben daha önce de beni Allah'a ortak koşmanızı reddetmiştim." cümlesiyle şeytan insanları yoldan çıkarmaya çalışmış olmakla birlikte, kendisini Allah'a eşit bir yere koymadığını ve kendisinin O'na ortak koşulmasını kabullenmediğini ifa­de etmektedir. Nitekim Kur'an'da birden fazla yerde kendisinin Allah tarafından yaratıldığını söylediği  Allah'a "Rabbim" diye hitap ettiği görülmek­tedir. Ancak vesvese verip yoldan çıkardığı kimseler onun aldatmala­rına uymak suretiyle dolaylı olarak onu tanrılaştırmış ve Allah'a ortak koşmuşlar­dır. Bu nedenle âyetin son cümlesinde ona uyanların zalimler olduğuna, onlar için elem verici bir azabın hazır bulunduğuna işaret edilmektedir.

(DİB., Kur’an Yolu Tefsiri, III, 285.)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet