Fare, hayvan suretine çevrilmiş bir insan mıdır?

1) “İsrailoğullarından bir ümmet kayboldu, hayvan suretine çevrildi. Bilinmez ki o topluluk ne fenalık işlemiştir. Fareyi bunlardan sanıyorum. Çünkü o deve sütü konunca içmez, koyun sütünü içer.” (Buhari, Tecrid-i Sarih 9. Cilt, Hadis No: 1364) 
2) “Resulullah fareye fuveysika der ve şunu ilave ederdi: Ben bunu meshe uğramışlardan biliyorum. Çünkü o, kendisine (içmesi için) deve sütü konulsa onu içmez. Ama koyun sütü verilse onu içer.” (Buhari, Bed’ü’l-Halk 15; Müslim, Sayd 48, 50, Zühd 62.)
Sorularım:
a) Bu hadisleri nasıl anlamalıyız? 
b) Buna göre fare, insanlardan hayvana çevrilmiş ve nesli devam etmiş bir hayvan mıdır?

Değerli kardeşimiz,

Hadislerin sahih olduğundan şüphe etmeyen alimler, hadislerin anlamında farklı görüşler beyan etmişlerdir.

İçinde Kurtubi, İbni Hacer ve diğer bazı alimlerin de bulunduğu bir gurup, Hz. Peygamber (asm)'in muhtemelen bunu kendi içtihadı ile söylemiştir, yani tahmin etmiştir, demektedir. Hz. Peygamber (asm) daha sonra, mesh edilerek domuz veya maymun olanların varlıkları ve nesillerinin devam etmediğini Allah’tan öğrenmiş ve bunu öyle bildirmiştir. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bari, 6/353)

Cumhur-u ulemaya göre, meshe uğramış olanların nesli devam etmez. Çünkü domuz, maymun ve diğerleri mesh olayından önce de vardı. Allah’ın cezalandırıp mesh ettikleri söz konusu hayvanlara dönüştürülenler üç günden fazla yaşamamış ve helak olmuştur. Bu alimler, geçmişte fareye dönüştürülmüş Beni İsrailden bir cemaatin bulunduğu ve daha sonra neslinin kesilip yok olduğunu, ancak bugünkü farelerin onlar olmadığını belirtirler.

İçinde İbni Hüzeyme ve İbni Kayyım el Cezvi’nin de bulunduğu bazı alimler, hadislerde herhangi bir çelişkinin olmadığını söylerler. Vahyin kaynağı bir olduğu için birbirini desteklerler. Onun için “Resulüllah içtihadıyla söyledi.” hükmünü kabul etmezler. Çünkü içtihat şer’i meselelerde olur; bir olayı haber vermede olmaz. Verilen haber ya doğrudur veya değildir. Eğer doğru değilse bu peygamberlikle bağdaşmaz, Allah Hz. Peygamber (asm) için,

“Onun konuştuğu vahiyden başka bir şey değildir.” (Necm, 53/4)

buyurmaktadır. Bundan yola çıkan alimler hadisleri tevil etmişlerdir. (İhtilafü’l-Hadis, s. 39)

İbni Kayyim, “Kendisine deve sütü konulsa onu içmez. Ama koyun sütü verilse onu içer.” şeklindeki Hz. Peygamber (asm) sözünü, meshe uğramış kavmin, meshe konu olan hayvanlara benzemesinden dolayı ifade etmiştir, şeklinde yorumlamaktadır. Bununla Resulüllah, alehisselatü vesselam, meshin, memsuh ile memsuhun ileyh (dönüşüme uğramış kavim ile dönüştürülen hayvan) arasındaki benzerliği delil getirmiştir. (İbn el- Kayyim, İğasetü’l-lehfan, s. 410)

Sonuç olarak, hadislerle ilgili uumhur-u ülemanın görüşü şöyle özetlenebilir:

Fareye dönüştürülen İsrailoğullarının nesli kesilmiş ve yok olmuştur. Bugün mevcut olan fareler dönüşüme uğramış İsrailoğulları neslinden değildir. Çünkü onlar İsrailoğullarından önce de sonra da var olmuşlardır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet