Domuz kılından yapılan fırça veya dikiş ipi haram mı?

- Domuz derisinden veya kılından ayakkabı veya giysi yapmak, fırça veya dikiş ipi imal etmek, bu tür ürünleri kullanmak ve alıp satmak caiz mi, haram mı?

Değerli kardeşimiz,

Kur'an-ı Kerim’de haram kılınan hayvan kökenli gıdalar içerisinde açıkça ismi belirtilen tek hayvan domuzdur. (Bakara, 2/173; Maide, 5/3; Enam, 6/145; Nahl, 16/115)

Ayetlerde “domuzun etinin” vurgulanması, bu hayvandan beklenilen en önemli yararın etine yönelik olması nedeniyledir.

Fıkıh literatüründe domuzun yalnızca etinden değil, kemikleri ve yağı da dahil, bütün cüzlerinden faydalanmanın haram olduğu açıkça belirtilmiştir.

Domuzdan kaçınmanın kapsamı konusunda ulaşılan görüş birliğini Cessas, “ümmetin domuzla ilgili ayetlerin metninde ittifak ettiği gibi, muhtevası ve yorumlanmasında da ittifak ettiği” tespitiyle vurgulamaktadır. Yalnızca domuz kılının deri vb. mamullerin dikişi için kullanılabileceği, bazı fıkıhçılar tarafından bir takım çekincelerle birlikte kabul görmüştür. (Cessas, Ahkamü’l-Kur’an, I, 153; III, 296-297; Kasani, Bedaiu’s-sanai, I, 63; İbn Kudame, el-Muğni, I, 109)

Fıkıh kitaplarındaki açık ifadelerden anlaşıldığı üzere (Bedreddin el-Ayni, Minhatü’süluk fi şerhi Tuhfeti’l-muluk, s. 48; İbn Nüceym, el-Bahrü’r-raik, VI, 87-88) bu görüşler de o dönemde ilgili işler için alternatif malzeme sıkıntısı çekilmesinden kaynaklanmakta ve zaruret kavramıyla ilişkilendirilmektedir.

Dolayısıyla bu ruhsatın da döneminin şartlarına bağlı olduğu dikkatten kaçmamalıdır.

Domuz mahiyeti (aynı) itibarıyla necis kabul edildiği için, domuz derisinin de tabaklama ve benzeri işlemlerle temiz hale gelemeyeceği İslam alimlerinin tamamına yakını tarafından benimsenmiştir. (Zeylai, Tebyinü’l-hakaik, I, 26; İbn Abdülber, el-İstizkar, XV, 347, 349; Dusuki, Haşiyetü’d-Dusuki ale’ş-Şerhi’l-Kebir, I, 54)

Günümüzde ise alternatif helal maddeler bulunduğu için domuz derisinden veya kılından; ayakkabı veya giysi yapmak, fırça veya dikiş ipi imal etmek ve bu tür ürünleri kullanmak, bunların alım satımını yapmak caiz değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet