Bir hurma sadaka dağ gibi büyür, anlamında bir hadis var mı?

Değerli kardeşimiz,

Evet, bu anlamda şöyle bir hadis vardır:

“Kim, helâl kazancından bir hurma kadar sadaka verirse, -ki Allah, helâlden başkasını kabul etmez- Allah o sadakayı kabul eder. Sonra onu dağ gibi oluncaya kadar, herhangi birinizin tayını büyüttüğü gibi, sahibi adına ihtimamla büyütür.” (Buhârî, Zekât 8; Tevhîd 23; Müslim, Zekât 63, 64)

Yüce Kitabımızda Allah Teâlâ’nın faizi batıracağı, sadakaları arttıracağı bildirilmiştir. (bk. Bakara, 2/276)

Hadisimiz, helâlinden verilen sadakaların Allah Teâlâ tarafından nasıl büyütüldüğünü, herkesin anlayacağı bir misalle anlatmaktadır. Güzel bir küheylan yavrusuna sahip olan kimse, o güzel tayı, büyük bir at olsun diye nasıl özenle bakar, büyütür, beslerse; Allah Teâlâ da kulun helal maldan verdiği değer veya miktar bakımından bir hurma kadar olan sadakayı kabul buyurur ve o kişi adına yine miktar veya sevap olarak dağ gibi oluncaya dek arttırır.

Neticede bir hurma tanesi sadaka veren kimse, dağ kadar mal tasadduk etmiş gibi olur. Sadakaların Allah tarafından arttırılması, ecir ve sevaplarının katlanmasıyla olur.

Ancak burada, hadiste geçen ara cümlecikte de belirtildiği gibi, sadakanın helal yoldan kazanılmış temiz bir maldan verilmiş olması son derece önem arz etmektedir. Zira Allah Teâlâ, helal ve temiz olmayan hiçbir sadakayı asla kabul buyurmaz. Haram maldan verilen sadakayı kabul etmesi, haramı emretmiş olması anlamına gelir ki, Allah hakkında asla böyle bir şey düşünülemez.

Bu sebeple Allah katında, sahibi adına arttırılacak olan sadakanın azlığı çokluğu değil, helal maldan verilmiş olması önem taşımaktadır. Cenab-ı Hakk’ın  yüce katına ancak temiz olan sözler ve işler ulaşabilir. Yücelik isteyen, önce kendi kalitesine dikkat etmek zorundadır.

Helal, israfı kaldırmaz. Helal kazanç boşa, layık olmayana gitmez. Helalinden kazanılmış malı olanın, “Kime sadaka versem?” diye düşünmesine, özel araştırma yapmasına veya etraftan tavsiye almasına gerek yoktur. O temiz mal, kendisine layık olan kimseyi bulur. Yani “Kime sadaka versem ki?” diye iyi adam aramaktan önce, “kazancın temiz ve helal olmasına dikkat etmek” gerekir.

Hadis-i şerifte Allah Teâlâ için kullanılan ve anlamı “Allah o temiz sadakayı sağ eliyle kabul eder.” demek olan "fe innellahe yakbeluhâ bi yemînihî" ifadesi, Allah’ın o sadakayı kabul buyurduğunu anlatır.

Yoksa -haşa- Allah Teala'ya el, ayak isnat etmek mümkün değildir. O, hiçbir mahluka benzemez ve benzetilemez. Buna göre:

- Allah Teâlâ ancak helal maldan verilen sadakaları kabul buyurur.

- Helal maldan verilen sadakalar miktar ve değer olarak bir hurma kadar az ve küçük de olsa makbuldür.

- Allah Teâlâ kabul buyurduğu bir sadakayı, kendi ikram ve ihsanı ile tahmin ve tasavvur edilemeyecek ölçüde büyütür.

- Verilen sadakanın küçüklüğüne büyüklüğüne, azlığına çokluğuna değil, helal yoldan kazanılmış olmasına dikkat etmek lazımdır. (Riyazü's-Salihin - İmam Nevevi Tercüme ve Şerh)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet