Hangi günahlara hangi sadakalar ne kadar verilir?

- Günahlara göre sadaka çeşitlerini söyler misiniz?
- Mesela zina için ne gibi sadaka verilebilir?
- İmam Gazali’nin böyle bir yazısını okumuştum. Hangi günahlara hangi sadakalar ne kadar verilir?
- Özellikle zina için ne gibi sadaka verilebilir?

Değerli kardeşimiz,

Belli bir günaha karşılık olarak belli bir sadakanın verilmesi gibi bir telafi sistemine rastlayamadık. Fakat genel olarak yapılan hataların karşısında bir muvazene ölçüsü olsun diye, muayyen olmayan bir miktar sadaka verilebilir. Hac, oruç, yemin kefareti, sadaka-i fıtır gibi bazı hususi konular dışında, genel olarak sadakanın verilmesi belirlenmiş olmamakla birlikte, sevabı çok ve Kur'an’da defalarca teşvik edilen bir kazanç yoludur. 

"Kim iyilikle gelirse ona getirdiğinin on katı vardır; kim de kötülükle gelirse o sadece getirdiğinin dengiyle cezalandırılır. Onlar haksızlığa uğratılmazlar." (Enam, 6/160)

mealindeki ayette, sadakanın da dahil olduğu iyiliklerin bir tanesinin en az on katı yükseltileceği; günahların bir tanesi ise sadece bir olarak değerlendirileceğine dikkat çekilmiştir.

İşte sadakanın verilmesi bu umumi değerlendirme içerisinde söz konusu olduğundan belli bir miktarı tayin edilmemiştir.

Esasen, kişinin yaptığı hatalara karşılık sadaka vermesi, bu davranışlarından pişmanlık duyup kendi nefsine karşı bir nevi müeyyide uygulamasıdır. Bu bağlamda sadaka vermek, hataların tashihi için değerlendirilmesi gereken iyi bir fırsattır.

Hata ve günahları ile ilahi sınırları ihlal eden kul, vermiş olduğu sadakalarıyla Rahman'ın kullarına yardımda bulunup, onların gönlünü almak suretiyle âdeta Rahman'ın sevgi ve merhametini tekrar kazanmaya çalışmaktadır. Nitekim Hz. Peygamber Efendimiz (asm);

“... Suyun ateşi söndürdüğü gibi, sadaka da hataları söndürür (ortadan kaldırır)...” (Tirmizî, Cuma, 79)

buyurarak, bu duruma işaret etmiştir. 

Sadaka vermenin günahlara kefâret olacağını ifade eden bir ayet meali de şöyledir:

“Eğer sadakaları (zekat ve benzeri hayırları) açıktan verirseniz ne güzel! Fakat gizleyerek fakirlere verirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır ve günahların bir kısmına da kefaret olur. Allah yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.” (Bakara, 2/271)

Sadaka, gündelik hayatta farkında olmadan ya da istemeyerek yaptığımız hatalar için de bir kefâret ve affedilme sebebidir.

Nitekim Peygamberimiz (asm) ticaretle iştigal etmeleri sebebiyle alışveriş esnasında tüccarların boş söz ve yeminler sarf ettiklerini onların bu gibi günahlarına, verecekleri sadakaların kefaret olacağını söylemiştir. Cehennemden bahsettiği bir konuşmasında ise “Yarım hurma (sadaka) ile bile olsa cehennemden korunun…” buyurmuştur. (Müslim, Zekât, 68)

Müminler, hayatta iken yol, köprü, çeşme, cami, okul yaptırması, insanların faydalanabileceği kitaplar yazması ve herkesin övgü ve sevgisini kazanmış iyi çocuklar yetiştirmesi gibi iyilikler sebebiyle, öldükten sonra da sevap almaya devam ederler ki bu, günahların affı anlamına gelir.

Hz. Peygamber (asm) bu gerçeği; “İnsan öldüğünde bütün amelleri ondan kesilir. Yalnız üç şeyden; sadaka-i cariyeden, faydalanılan ilimden ve kendisine dua eden salih evlattan kesilmez.” (Müslim, Vasiyyet 14. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Vasâya 14; Tirmizi, Ahkâm 36; Nesâî, Vasâyâ 8.) buyurarak haber vermiştir.

Müminler, öldükten sonra artlarından yapılan dua ve istiğfar, kendileri adına verilen sadaka, yapılan hac, tutulan oruç ve okunan Kuran’dan dolayı fayda görürler. (Aliyyü’l-Karî, Şerhu Kitâbi’l-Fıkhi’l-Ekber, s. 196-197; İbn Ebi’l-İzz, Şerhu’l-Akîdeti’t-Tahâviyye, s. 452)

Demek ki sadece hayattayken değil vefat ettikten sonra müminlerin, ölüler adına verdikleri sadakalar, onların günahlarına kefaret olur. Nitekim bir adam Rasûlullah Efendimize gelip: “Babam öldü, geriye mal bıraktı, fakat vasiyet etmedi, acaba onun adına sadaka versem günahlarına kefaret olur mu?” diye sorunca, Rasûlullah (asm): “Evet!” der. (Müslim, Vasiyye, 11; Nesâî, Vesâyâ, 8)

Sad b. Ubade ise annesi vefat ettiğinde Hz. Peygamber Efendimize (asm) gelip; “Ey Allah’ın Rasulü! Ben yanında bulunmadığım bir zaman annem vefat etti. Onun adına sadaka versem, ona faydası olur mu?” diye sorar. Hz. Peygamber (asm); “Evet!” deyince Sad: “Seni şahit tutuyorum ki hurma bahçesini onun adına sadaka olarak verdim.” der. (Buhârî, Vesâyâ, 15; Ebû Dâvûd, Vesâyâ, 15, 39)

Ancak, hususi olarak ZİNA günahı için -İslam’da- özel bir sadaka tespit edilememiştir. Çünkü bunun cezası bellidir. Bekâr olanların cezası yüz değnek, evli olanların cezası ise recimdir / taşlayarak öldürmektir.

Bu suç gizli kalıp cezalar tatbik edilmediği zaman ise, bunun tek kurtuluş yolu, derinden pişmanlık duymak, çokça tövbe-istiğfar etmek, salih ameller / iyi işler yapmak, sadaka vermek, her türlü hayır yollarında yürümeye çalışmak, gece-gündüz af etmesi için Allah’a yalvarıp yakarmaktır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- "Onların mallarından sadaka al; bununla onları (günahlardan ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet