Bir hadiste, Allah her cuma günü altı yüz bin kişiyi cehennemden azat eder, denilmektedir. Bu hesaba göre kısa bir sürede tüm Müslümanların cehennemden azat olması gerekmez mi?

Değerli kardeşimiz,

Bu konuda Ebu Yala’nın Enes’ten naklettiği iki rivayet vardır. Birinin manası şöyledir:

"Allah Teala her gün -cehennemi hak eden- altı yüz bin kişiyi cehennemden azat eder."

Diğerinin manası ise şöyledir:

“Allah Teala dünya saatlerinden her bir saatte -cehennemi hak eden- altı yüz bin kişiyi cehennemden azat eder.”

Bu konuda şu noktalara dikkat etmekte fayda vardır:

Evvela, Hafız Heysemî, birinci rivayetin senedinde zayıf bir râvî, ikinci rivayetin senedinde iki meçhul ravî bulunduğunu belirterek her iki rivayetin de zayıf olduğuna işaret etmiştir.(bk. Mecmau’z-Zevaid, 10/217).

İkincisi, gün ve saat tabirlerini uzunca bir zaman dilimi olarak değerlendirebiliriz.

Üçüncüsü; “Altı yüz bin” ifadesine kesretten kinaye olarak bakabiliriz.

Dördüncüsü: Söz konusu zaman diliminde adı geçen sayıdaki insanların “cehennemden azat edilmeleri”ni günahlarının affedilmesi olarak anlayabiliriz. Buna göre, günahları affedilmiş o insanların yeniden günah işlemeleri de söz konusudur. Nitekim, haccını güzelce yapan kimselerin affedileceğine dair hadisler vardır. Fakat buna bakarak hiç kimse, affedilmiş olan hacıların bundan sonra işleyecekleri günahlarının hepsi de affedilir veya günahları artık yazılmaz gibi bir iddiada bulunamaz. Dün cehennemden azat edilmişken, bugün cehenneme götürecek bir suç işlemesi her zaman mümkündür.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet