Bedir savaşında kaç melek gönderilmiştir?

- Âl-i imran suresi 124-125. ayetler, 3.000 veya 5.000 melekle yardım edeceğini bildirirken, Enfal suresi 9. ayette 1.000 melekle yardım ediyor, bazıları burada çelişki var diyor, açıklayabilir misiniz?

Değerli kardeşimiz,

Konuyu iyice incelediğimiz zaman, düşünüldüğü gibi bir çelişkinin olmadığı görülecektir.

Rivayete göre Müslümanlar Bedir Savaşı’nda Kürz b. Cabir el-Muharibi adında bir Arap liderinin, yanındaki savaşçılarla birlikte müşriklere yardıma geleceğini haber alınca kaygılanmışlar; bunun üzerine Hz. Peygamber (asm) aldığı vahye dayanarak, bu ayetlerde belirtildiği şekilde Müslümanlara müjde vermiş ve onların morallerini yükseltmiştir. Müşriklerin yenilgiye uğradıklarını haber alan Kürz ise yardıma gelmekten vazgeçmiştir. (İbn Kesir, ilgili ayetlerin tefsiri)

Yüce Allah Bedir Savaşı’nda Müslümanlara yardım etmek üzere önce bin melek göndermiş (bk. Enfal, 8/9), daha sonra bu Kürz haberi üzerine Müslümanların morallerini takviye etmek amacıyla 3.000 melek daha göndererek müşriklerin yenilgiye uğramalarını hızlandırmıştır.

Ayrıca Kürz hemen yardıma gelecek olursa, müminlerin sabretmeleri ve Allah’ın emrine aykırı davranmaktan sakınmaları şartıyla, özel işaretli ve eğitimli 5.000 melekle desteklenecekleri de müminlere haber verilmiştir. Kürz müşriklere yardıma gelmekten vazgeçtiği için, bu melekler de gelmemişlerdir. (bk. Elmalılı, II, 1171)

Bedir Savaşı’nda müminlerin meleklerle desteklenmesi konusuna Enfal suresinin 9 ve 12. ayetlerinde de açık biçimde değinilmiş ve bazı sahabiler meleklerin bizzat kafirlerle savaştıklarını ve onları öldürdüklerini ifade etmişlerdir (bk. Müslim, Cihad, 58; İbn Atıyye, I, 503)

Melekler gayb alemine ait varlıklardır, onların savaşa katılmaları da mucizedir. Gayb alemi ve mucize akıl üstü alanlar olduğu için, meleklerin gelmesini sadece “moral gücü” olarak te’vil edip aklileştirmek doğru değildir.

Hz. Peygamber (asm) Uhud’da arkadaşlarını savaş düzenine sokarken, onlara Bedir Savaşı’ndaki bu durumu hatırlatarak, morallerini yüksek tutmaya çalışıyor ve Allah’ın, Bedir’de nasıl meleklerle müminlere destek verdiyse burada da sabır ve sebat ettikleri takdirde, yine kendilerine meleklerle yardım edeceğini haber veriyordu

Bedir Savaşı’nda Müslümanların hazırlık ve güçleri yetersizdi. Onlara nisbetle nicelik yönünden güçlü olan ve daha Mekke’den çıkarken savaşı göze almış bulunan müşrikler karşısında galip gelebilmek için, ilahi yardıma ve moral güce ihtiyaç vardı. Savaş kaçınılmaz hale gelince, müminler iman ve tevekküllerinin gereği olarak Allah’a sığındılar, O’ndan yardım dilediler. O gün Hz. Peygamber (ASM)’in rabbine nasıl yakardığını Hz. Ömer (ra) şöyle anlatıyor:

“Bedir günü gelince Allah Resulü, kendi arkadaşlarının 305, müşriklerin ise 1.000 kişi kadar olduğunu görerek hemen kıbleye döndü, ellerini kaldırdı ve Rabbine yalvarmaya başladı:

‘Allah'ım, bana olan sözünü yerine getir, vaad ettiğini ver! Allah'ım eğer şu bir avuç Müslümanı helak edersen, yeryüzünde şirk koşmadan sana ibadet eden kimse kalmayacak!’

O, kıbleye dönük vaziyette ellerini her an biraz daha semaya doğru uzatarak durmadan Rabbine yalvarıyordu; öyle ki sonunda abası omzundan sıyrılıp yere düştü, Ebu Bekir gelip abasını yerden alarak omzuna örttü, sonra onu kucakladı ve şöyle dedi:

‘Ey Allah’ın Elçisi! Artık yeter, O sana vaad ettiğini kesin olarak verecektir!’

Bu hadise üzerine Enfal Suresinin 9. ayeti nazil oldu.” (Müslim, Cihad, 58)

Bedir Harbi’nde meleklerin Müslümanlara yardımı Âl-i İmran suresinin 124-125. ayetlerinde de zikredilmiştir. Orada önce 3.000 melekle yardım edileceği söylenmiş, bu yetmezse 2.000 melek daha ilave edileceği, yardımcı melek sayısının 5.000’e çıkarılacağı müjdelenmiştir. Açıklamakta olduğumuz 9. ayette ise, yardıma gönderilen melek sayısı “peşi peşine gelen binlik kuvvetle” şeklinde ifade edilmiştir.

Bu rakamlar arasında ilk bakışta bir uyumsuzluk var gibidir. Ancak Arapça’daki ifade özelliği veya olayın tarihi bağlamı ve konusu göz önüne alındığında bir uyumsuzluk bulunmadığı görülecektir.

Araplar “birçok” yerine “bin, binlerce” kelimelerini de kullanmaktadırlar. Buna göre mana “birçok melek ile...” demektir. Olaya tarihi tecrübe açısından bakıldığında görülecektir ki savaşlarda takviye güçleri toptan değil, ihtiyaca göre arka arkaya gönderilmekte, bu taktiğin düşman üzerindeki etkisi daha fazla olmaktadır.

Allah bir şeyin olmasını murat edince, onun maddi plandaki sebebini de yaratır. Her şey O’nun iradesi ve kudreti ile hasıl olur. Sünnetullah diye de ifade edilen ilahi adete, kural ve kanunlara göre sonuç, kulun irade ve fiiline de bağlanmışsa bu takdirde insan üzerine düşeni yapacaktır.

Bedir Harbi’nde Müslümanlar kendilerine düşeni yapmışlardır, Allah vaad ve murat ettiği için zafer kazanılacaktır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet