Ateş size düşmandır ne demek?

“Ateş size düşmandır. Uyuyacağınız zaman onu söndürünüz”
- Bu hadisi nasıl anlamalıyız?

Değerli kardeşimiz,

Ebû Musa (ra) el-Eş'arî şöyle dedi:

احْتَرق بيْتٌ بالْمدِينَةِ عَلَى أَهلِهِ مِنَ اللَّيْل فَلَمَّا حُدِّث رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بِشَأْنِهمْ قال:
« إِنَّ هَذِهِ النَّار عَدُوٌّ لكُمْ ، فَإِذَا نِمْتُمْ فَأَطْفِئُوهَا عَنْكُمْ »

Medine’de bir ev, geceleyin ev halkı ile birlikte yanmıştı. Durum Peygamber Efendimiz’e haber verilince:

“Gerçekten ateş size düşmandır. Uyuyacağınız zaman onu söndürünüz.” buyurdular. (Buhârî, İsti’zan 49 ; Müslim, Eşribe 101.)

Ateşin düşmanlığı; kontrol altında tutulmadığı zaman, her şeyi yakıp kül etmesidir. Ama kontrol altında kullanıldığı sürece ısı ve ışık kaynağı olarak dosttur.

Yangın, insanoğlunun karşılaştığı bazı kere önlenemez afetlerden biridir. Bizlere düşen görev, deprem, sel, fırtına ve benzeri afetlere karşı, gücümüzün yettiği oranda tedbirler almaktır. Yangın gibi, ihmal sonucu meydana gelen afetlere karşı ise, daha tedbirli ve dikkatli davranmak bir vazifedir.

Özellikle parlamasından ve tutuşmasından korktuğumuz ateşi evimizde olduğu gibi, bağımız ve bahçemizde, ormanlık, ağaçlık mıntıkalarda da söndürmeyi ihmal etmemek gerekir.

Çünkü küçük bir ihmalin ne büyük felaketlere yol açtığını her gün gözlerimizle görüyor ve basın-yayın organlarından öğreniyoruz. İşte Peygamber Efendimiz (asm) bizi bu konuda uyarmakta, dikkatimizi çekmekte ve yapacağımız ilk işin ne olduğunu haber vermektedir. Uyku bir nevi küçük ölüm olduğu için, özellikle uyumadan önce evlerimizdeki ocağı, sobayı veya tehlikeli olabilecek diğer ısıtıcıları söndürmeyi tavsiye etmektedir.

"Kapların ağzını örtün. Tulumları bağlayın. Kapıları kapatın ve lambaları söndürün! Çünkü şeytan bağı çözemez, kapıyı açamaz ve kapağı kaldıramaz. Eğer herhangi biriniz, kabının üzerine bir çalı-çırpı parçası koymaktan ve besmele çekmekten başka bir çare bulamazsa, bunları yapsın. (Lambaları da söndürsün) Çünkü fare, içeridekilerin üzerine evi yakabilir." (Müslim, Eşribe 96, 99)

Efendimiz (asm) tarafından tavsiye edilen her tedbirin, Allah'ın adı anılarak yani besmele çekilerek alınması, şeytanın verebileceği zararları önlemek bakımından son derece önemlidir. Çünkü besmele şeytana karşı en etkili manevi bir tedbirdir. Nitekim bir hadis-i şerifte şöyle buyurulmuştur; 

"Bir insan evine girerken besmele çekerse, şeytan, bizim için bunların hanesinde yapacak bir şey kalmadı, der..." (bk. Müslim, Eşribe 103).

Ateşin düşman olarak nitelendirilmesinin sebebi, mala ve cana verdiği zarardan dolayıdır. Çünkü kişinin canına ve malına kasteden, ona en büyük zararı veren düşmanıdır. Bu sebeple, insan en etkili tedbiri düşmanına karşı alır. Resûlullah Efendimiz (asm)’in ateşi düşmana benzetmesi bu yüzdendir.

Buna göre;

- Felaketlere karşı tedbir kulun görevidir.

- Uyumadan önce ateşi söndürmek, sünnete uygun bir davranıştır. Evlerde özellikle gece vakti ateşe karşı tedbirli olmak lazımdır. Uyumak istendiği zaman evde yanar halde ateş bırakmamaya dikkat ve özen göstermelidir.

- Peygamberimiz’in (asm) irşadına uymak, başımıza gelecek zarar ve felaketlerden bizi korur.

- Bütün bunları besmele çekerek yapmak müstehaptır. Müslüman tedbirli ve ağzı besmeleli insandır. (bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., H. No: 163, 1657)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet