Kızgınlık, öfke nasıl geçer?

- Kızgınlık ve öfkeyi yatıştırmak ile ilgili bu hadisi açıklayabilir misiniz?
"Ben bir söz biliyorum, eğer bu kişi onu söylerse, üzerindeki bu kızgınlık hali geçer..." 

Değerli kardeşimiz,

Önce sorudaki hadis-i şerifin tamamını alıp, onun ışığında akıçlamaya çalışaım.

Süleyman İbni Surad (ra) şöyle dedi:

كُنْتُ جالِساً مع النَّبِي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، ورجُلان يستَبَّانِ وأَحدُهُمَا قَدِ احْمَرَّ وَجْهُهُ . وانْتفَخَتْ أودَاجهُ . فقال رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم :

« إِنِّي لأعلَمُ كَلِمةً لَوْ قَالَهَا لَذَهَبَ عنْهُ ما يجِدُ ، لوْ قَالَ : أَعْوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ ذَهَبَ عنْهُ ما يجدُ
«تعوَّذْ بِاللِّهِ مِن الشَّيَطان الرَّجِيمِ ».

Bir gün Nebi (asm)’in yanında oturuyordum. İki kişi birbirine sövüp duruyordu. Bunlardan birinin yüzü öfkeden kıpkırmızı olmuş, boyun damarları şişmiş, dışarı fırlamıştı. Bunu gören Resûlullah (asm) şöyle buyurdu:

“Ben bir söz biliyorum, eğer bu kişi onu söylerse, üzerindeki bu kızgınlık hâli geçer. Eğer o (kişi), ' Eûzü billâhi mine’ş-şeytânirracîm = İlahi rahmetten kovulmuş şeytandan Allaha sığınırım.' derse, üzerindeki hâl kaybolur.”

Oradakiler Nebî (asm) ’in ona “İlahi rahmetten kovulmuş şeytandan Allah’a sığın!” tavsiyesinde bulunduğunu ilettiler. (Buhârî, Bed’ü’l-halk 11, Edeb 44, 76; Müslim, Birr 109)

Hadis-i şerifte, öfkesinden kan beynine sıçramış, hiddetinden kıpkırmızı kesilmiş, boyun ve şakaklarındaki damarları şişmiş birinin o sırada herhangi bir hata işlemeden sakinleşmesi için eûzü besmele çekmesi tavsiye edilmektedir. Peygamber Efendimiz (asm)’in bu tavsiyesi, “Şeytan seni dürtükleyecek olursa Allah’a sığın. Doğrusu o, işitendir, bilendir.” (Fussılet, (41/36) ayetindeki ilahi öğüdün teyid ve tekididir.

Halkımızın “eûzü” diye bildiği istiâze, “Rahmetten uzaklaştırılmış şeytandan ve onun şerrinden Allah’a sığınırım.” anlamındadır ve ayetteki Allah’a sığınma tavsiyesinin nasıl ifade edileceğini öğretmektedir. Bu bilinçle hatırlanacak ve söylenecek istiâze, hiddet ve öfkenin yatışmasını, kişinin aklını başına devşirmesini sağlayacaktır.

Nitekim hadiste, kavga ettiği bildirilen kızgın sahabiye Resûlullah’ın (asm) bu tavsiyesi ulaştırılmış, o da bunu söyleyerek sakinleşmiştir. Hatta bir başka rivayete göre “Ben delirdim mi, bendeki bu hâl nedir?” diyerek aklını başına toplamıştır.

Kin ve öfkeyi körükleyen şeytandır. Şeytandan Allah’a sığınmakla kin ve öfkenin sebebi ortadan kaldırılmış olmaktadır.

Hasılıkelam;

1. Peygamber Efendimiz (asm) ashabına karşı son derece merhametliydi.

2. Eûzü besmele çekmek, öfke ve kızgınlığı giderir. (bk. Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Erkam Yay., Hadis No: 47)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet