Allah'ın yakınlığı nasıl anlaşılmalıdır?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Peygambere (asm) “Ya Rasulallah, Rabbimiz bize yakın mı? Şayet yakınsa gizliden yalvaralım. Yoksa uzak mı? Şayet uzaksa yüksek sesle dua edelim.” diye sorulur. Allah bu vesile ile şu ayeti indirir: (İbn Kesir, IV, 218)

وَاِذَا سَاَلَكَ عِبَاد۪ى عَنّ۪ى فَاِنّ۪ى قَر۪يبٌۜ اُج۪يبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ اِذَا دَعَانِۙ فَلْيَسْتَج۪يبُوا ل۪ى وَلْيُؤْمِنُوا ب۪ى لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ 

“Kullarım sana benden sorduklarında, muhakkak ben çok yakınım. Dua edenin duasına cevap veririm. O hâlde, doğru yolu bulmaları için benim davetime uysunlar, bana inansınlar.” (Bakara, 2/186)

Ayet, duada kul ile Allah arasında bir aracı olmadığına işaret eder. Şöyle ki:

Peygamberimize (asm) zaman zaman sorular sorulmuş ve bunlarla ilgili ayetler indiğinde “De ki…” denilip cevapları bildirilmiştir. (Mesela, bk. İsra, 17/85; Kehf, 18/83) Burada ise “de ki” denilmeden doğrudan doğruya Cenab-ı Hak Resulünü bile vasıta yapmadan “Ben çok yakınım.” demiştir.

Yakın olan Allah’tır, yoksa kullar değil. Bu, güneş ile insanların durumuna benzer. Güneş bize çok yakındır, ısısıyla- ışığıyla bizde tasarrufta bulunur. Biz ise, ondan çok uzağız.

Allah'ın yakınlığı ilim ve kudret gibi sıfatları yönündendir. Mesela şu ayete bakalım:

اِنَّ رَحْمَتَ اللّٰهِ قَر۪يبٌ مِنَ الْمُحْسِن۪ينَ “Allah’ın rahmeti, ihsan sahibi kimselere çok yakındır.” (A’raf, 7/56)

Onun kudret eli her şeye ulaşır. O’nun rahmet eli her muhtaca yetişir. O, dua edenlerin hallerini görür, seslerini işitir, kalplerinin en derinlerinden geçen şeyleri bilir. Gördüğü, işittiği, bildiği için onların isteklerini nazara alır, dua dilekçelerine cevap verir.

Ayette geçen “cevap veririm” ifadesi geniş zaman kipiyle ifade edilmiştir. Cenab-ı Hak, bununla şöyle bir manaya dikkat çeker:

"Ben her hâlukârda kullarımın dualarına cevap veririm. Şimdi vermesem daha ilerde veririm. Dünyada vermesem de ahirette veririm."

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet