Zikir nedir?

Değerli kardeşimiz,

 وَاذْكُرُوا اللّٰهَ كَث۪يرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ “Allah’ı çokça zikredin ki, felaha eresi­niz.” (Enfal, 8/45)

Zikir, Allah’ı anmak ve hatırlamaktır. Kur’ân’ın bize bildirdiği açık emirlerin­dendir.

Zikir iki türlü olur:

1. Lisan ile.
2. Kalp ile.

Zikir, bütün tarikatlarda en büyük bir esastır, onların “olmazsa olmazıdır.” Ancak zikrin keyfiyeti tarikattan tarikata farklılık arzeder. Nakşibendi Tarikatı gibi bazı tarikatlar sessiz bir şekilde zikri esas alırlar. Bu tür zikre “zikr-i hafi” denilir. Kadirî Tarikatı gibi bazı tarikatlar ise sesli bir şekilde zikri tercih etmiştir. Bu tür zikre ise “zikr-i cehri” denilir.

Asıl olan kalbin zikretmesidir. Dil buna sadece bir tercümandır. Yalnız dilde kalan virdler, kalbe intikal etmedikçe zikir sayılmaz. Tarlada çalışan çiftçi­nin, dairede çalışan memurun, fabrikada çalışan işçi­nin Allah’ı hatırlaması, bir zikirdir. Kur’ân-ı Kerîm böylelerini şu şekilde metheder:

رِجَالٌ لاَتُلْه۪يهِمْ تِجَارَةٌ وَلاَ بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللّٰهِ وَاِقَامِ الصَّلٰوةِ وَا۪يتَٓاءِ الزَّكٰوةِۙ  

“Öyle er kişiler vardır ki, ne bir ticaret, ne bir alışveriş on­ları Allah’ı zikirden, namazı kılmaktan, zekâtı vermekten alıkoyamaz.” (Nur, 24/37)

Böyleleri, “dışı sahra-yı kesrette, içi umman-ı vahdette” olan kimselerdir. Dış dünya ve bununla meşguliyet, onların gönül âlemlerini bulandırmaz. İç âlemlerinde vahdet deryasında teneffüs ederler.

Bütün tarikatların en temel esası olan zikir, kalbi şef­faflaştırır, ona letafet kazandırır. Kalbi bir aynaya benzetirsek zikir, bu aynanın üzerindeki tozları ve kirleri siler, temizler, pırıl pırıl hale getirir. O kalbi, ilham esin­tilerine duyarlı bir alıcı yapar.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet