Yapılan tövbenin kabul olduğu anlaşılabilir mi? Tövbeyi bozarak günah işleyen kişi tekrar tövbe edebilir mi?

Değerli kardeşimiz,

Kişinin tövbesinin kabul olduğunu kesin olarak bilmesi mümkün değildir. Ancak hayatındaki bazı değişikliklerden tövbesinin kabul olduğunu hissedebilir.

Alimlere, "Acaba kul ettiği zaman tövbenin kabul edilip edilmediğini bilebilir mi?" diye bir soru sorulmuş, onlarda şöyle cevap vermişlerdir:

Bu konuda kesin bir hüküm yoktur. Fakat bunun alametleri vardır.

Bunlar;
- Kulun kendi nefsini günahlardan uzak görmesi,
- kalbinde sevincin azaldığını ve her baktığı yerde Yüce Mevla'nın kudretini hissetmesi,
- hayır ehline yaklaşıp fasıklardan uzaklaşması,
- dünya malının azını çok, ahirete yönelik amelin ise çoğunu az görmesi,
- kalbini devamlı olarak Allah tealanın (c.c.) farz kıldığı şeylerle meşgul etmesi,
- diline hakim olması,
- aralıksız bir düşünce hali yaşaması
- ve daima yaptıklarından pişman olması,
tövbenin kabul edildiğinin delilleridir. (İmam Gazali, Mükaşefetü'l Kulub, s. 40)

İslam alimleri ayetlerle hadislerden hareketle tövbenin geçerli olması için gerekli şartları belirlemişlerdir.

Buna göre bir tövbenin makbul olabilmesi için; işlenen günahı terk etmek, günah işlediğine pişman olmak, günahı bir daha işlememeye azmedip söz vermek, eğer işlenen günah kul haklarıyla ilgili ise, bu durumda, hak sahibi ile helalleşmek, Allah’tan af dilemek gerekir.

Kul hakkından kurtulmak, ihlal edilen hakkı, sahibine veya varislerine iade etmekle ya da affını istemekle olur.

Alimler tövbenin Allah nezdinde kabul edilmesinin nedamet, terk, tekrar işlememe şartlarına bir dördüncüsünü eklemiştir; o da iyi amel işlemek suretiyle geçmişteki hataların telâfi edilmesidir.

Nefsani arzularına kapılabilen insan için zor bir sınav olan bu noktada tövbe teşebbüsünde öncelik verilmesi gereken şey bir daha yapmamaya kesin karar vermektir.

Bununla birlikte günahın tekrar işlenmesi durumunda yine pişmanlık duyup bir daha yapmamaya azmetmek gerekir. Nitekim bir hadiste Allah’tan sürekli bağışlanmasını dileyen kimsenin günahında ısrar etmiş sayılmayacağı ifade edilmiştir. (Ebû Davud, Vitir, 26; Tirmizî, Daavat, 106)

İlave bilgi için tıklayınız:

Günah işleyen kişi tövbe etmekle günahlarından kurtulabilir mi?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet