Tirmizi'nin hadisçiliği ve sahihi hakkında bilgi verir misiniz?

Tarih: 08.07.2018 - 00:01 | Güncelleme:

Soru Detayı

Sırayla cevaplamanızı rica ediyorum:
- Tirmizi’nin hadisçiliği ve süneni hakkında bilgi verir misiniz, günümüze kadar sahih şekilde gelmiş mi? 3956, 4051 ya da 4000 gibi farklı sayılar var.
- Tirmizi diye kaynak verilen bazı hadisleri Tirmizi’de bulamıyorum, sebedi nedir?
- Hz. İsa (as) 40 yıl yaşayacağı ve evlenip bir oğlu olacağı rivayeti var mı?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Tirmizi’nin Hadisçiliği

Tirmizî hadis ilminde önde gelen alimlerden biridir.

İbn Hibban, bir muhaddiste bulunması gereken öğrendiği hadisleri derleme, tasnif etme, ezberleme ve müzakere etme vasıflarının Tirmizî’de bulunduğunu söylemiştir.

Zehebî de "el-Câmiu’s-sahih"in onun hadis ilminde imam ve güçlü bir hâfıza sahibi olduğunu, ayrıca fıkhı çok iyi bildiğini ortaya koyduğunu ifade etmiştir.

Tirmizî, hadislerin sıhhatini zedeleyici mahiyette, tesbit edilmesi son derece zor gizli kusurları mükemmel şekilde bilen çok az sayıdaki hadis âlimlerinden biridir. İlel sahasında meydana getirdiği eserlerle güçlü bir hadis tenkitçisi olduğunu ispat etmiştir.

Bu yetkinliği sebebiyle Tirmizî, eserine almak istediği bir konuya dair sahih hadis bulamadığı durumlarda, bazı zayıf hadisleri almakta sakınca görmemiş, fakat bunların senedlerini tenkit ederek râvilerinin ne ölçüde güvenilir olduğunu belirtmiştir.

Bazı alimler onun hem ilel hem cerh ve ta‘dîl sahasındaki otoritesi sebebiyle eserinin Saihayn’dan yani Buhari ve Müslim’den sonra üçüncü sırada yer alması gerektiğini söylemiştir.

Hadisleri seçerken bir fakihin o hadisi delil olarak kabul etmesine özellikle dikkat ettiğini söyleyen Tirmizî, iki hadis dışında eserindeki bütün rivayetlerin kendisiyle amel edilen hadis niteliği taşıdığını ileri sürmüştür (el-İlel, V, 736)

Tirmizî’nin hadis ilmine olan hizmetlerinden biri de hasen terimine kazandırdığı özel anlamdır. Bu terim, II. (VIII.) yüzyılda sözlük anlamında kullanılırken kelimeyi ilk defa Tirmizî terim şeklinde kullanmaya başlamıştır.

Bir kısım alimler hasen kelimesine isnad ve metinle ilgili bir terim şeklinde Tirmizî’den önce de rastlandığını, Tirmizî’nin hasenin tarifini yaparak "el-Câmiu’s-sahih"inde bu tür hadislere çokça yer verdiğini ifade etmiş, bazıları da önceleri hadisler sıhhat açısından sahih ve zayıf olmak üzere ikiye ayrılırken Tirmizî'nin haseni ilk defa terim halinde kullanmak suretiyle hadisle ilgili üçlü taksimi başlattığını belirtmiştir.

Tirmizi’nin Sahihi

Tirmizî’nin "el-Câmiu’s-sahih"i, ihtiva ettiği hadislerin büyük bir kısmının sahih nitelikli olması ve câmi‘lerde bulunan sekiz konuyu içermesi bakımından "el-Câmiu’s-sahih" diye anılmıştır.

Tirmizî, eserini hocası Buharî’nin tasnif metoduna göre hazırlayarak birçok muhaddisin incelemesine sunmuş ve hepsinin takdirini kazanmıştır.

Tirmizî, eserine zayıf hadis almakta sakınca görmemiş, ancak senedinde garîblik bulunan hadisleri genellikle konuya girerken vermiş, hadisleri zikrettikten sonra her babda önce onların sıhhat durumunu ve ravilerinin güvenilirlik derecesini belirtmiş, ardından seneddeki illetleri, hadisin diğer tariklerini ve fakihlerin görüşlerini açıklamıştır.

Tirmizî, hadisleri seçerken fakihlerin o hadisi delil olarak kabul etmesine özellikle dikkat etmiştir.

Çeşitli sayımlara göre 3956-4051 hadis ihtiva etmektedir. Bu sayı farklılığı, sayım farkından kaynaklanmaktadır.

İmam Süyûtî, Tirmizi’ye yapılan eleştirilere cevap vermiş ve onun eserinde uydurma olmadığını belirtmiştir. (bk. TDV İslam Ansiklopedisi, Tirmizi, Sahih md.)

Hadislerin Kaynakları

Hadisler ve hadis kaynakları, hem yazılı hem sözlü hem de uygulanarak sağlıklı bir şekilde bize ulaşmıştır.

Detaylı bilgi için tıklayınız:

Hadislerin birçok raviden geçtiğini dikkate alırsak, hadislere neden ...

Tirmizi

Tirmizi, sünen sahibi olan ve burada eseri hakkında bilgi verdiğimiz, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd) et-Tirmizî’dir. (ö. 279/892) Sadece Tirmizi denilince bu kişi kastedilir.

Bir de Hakîm et-Tirmizî diye bilinen ve "Nevadirü’l-usûl" isimli eseri olan Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Hasen et-Tirmizî (ö. 320/932) vardır. Hakim Tirmizi denilince de bu kişi kastedilir.

Ancak çok nadir de olsa, bazen Tirmizi adıyla Hakim et-Tirmizi’nin kastedildiği de olabilir. Bu açıdan hangi Tirmizi'nin ve eserinin kasdedildiği bilinmiyorsa, araştırmak ve ona göre eserine bakmak gerekir.

Hz. İsa

Konu hakkında bilgi için tıklayınız:

Hz. Mehdi, kırk yıl mı hüküm sürecek?
Hz. İsa (as) tekrar yeryüzüne indiğinde kaç yıl kalacaktır ...
Hz. İsa, kıyamet kopmadan önce tekrar yeryüzüne inecek mi ...
İsa (as) beşikte iken konuştu, bu hal hep böyle devam mı etti yoksa ...
Kur'an-ı Kerim, Hz. İsa'nın ahir zamanda geleceğini neden açıkça ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet

Bu içeriği faydalı buldunuz mu?
Yazar:
Sorularla İslamiyet
Kategori:
Okunma sayısı : 5.000+
Yorum yapmak için giriş yapın veya kayıt olun