Teşehhüd miktarı oturduktan sonra abdest bozulursa, namaz tamamlanmış sayılır mı? Namaz sırasınıda abdest bozulursa nasıl hareket vedilir?..

Prof. Dr. Vehbi Zuhayli, İslam Fıkhı Ansiklopedisi, II/150'de, namazı bozan haller kategorisinde "küçük veya büyük abdestsizliğin ortaya çıkması" başlığında yazan: "Son oturuşta selamdan önce abdest bozulursa namaz sahihtir. Hanefilere göre, kasıt olmaksızın namaz esnasında kişinin abdesti bozulduğu takdirde, istihsan deliline binaen namazına devam eder." bu ifadeler nasıl izah edilir? Ayrıca özür sahibi birinin namazda abdesti bozulunca gidip abdest alır ve kaldığı yerden devam eder ne demektir?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Namazdayken abdest, gusül, teyemmüm, mesh veya cebireyi (sargı üzerine meshetmeyi) bozucu bir durum meydana gelir de, namaz kılan kişi henüz selam verip namazı tamamlamamış olursa, namaz bozulur. Hanefiler dışındaki diğer mezhepler bu hükümde ittifak etmişlerdir.

Hanefiler dediler ki: Abdest, teyemmüm, gusül, mesh ve cebireyi bozan bu durumlar, son kadede teşehhüd miktarı oturmadan önce vuku bulursa, namazı bozarlar. Ama son kadede teşehhüd miktarı oturduktan sonra vukubulursa, kuvvetli görüşe göre namazı bozmazlar. Bu durum her ne kadar abdesti bozmuş olsa bile namaz tamamlandığı için namazı bozmaz.

Namazda iken abdesti bozulan birisi, isterse abdest alıp namazı kaldığı yerden devam eder, isterse yeniden kılar. Namaza kaldığı yerden devam etmesi için namazı bozacak konuşmada veya harekette bulunmaması gerekir.

Namazda bulunan kimseden burun kanaması veya kusuntu gibi, istekle olmayan abdesti bozacak bir şey meydana gelse, o kimse serbest olur: Dilerse abdest alıp yeniden namaz kılar. Buna namaza yeniden başlama "istinaf-ı salât" denir. Faziletli olan da budur. Dilerse, namaza aykırı hiç bir şeyle uğraşmaksızın en yakın yerdeki su ile abdest alır ve tek başına idiyse, bu abdest aldığı yerde veya evvelce namaza başlamış bulunduğu yerde namazının geri kalan kısmını tamamlar. Bir imama uymuş idiyse, evvelki yerine dönüp orada namazını tamamlar. İmama uymanın sıhhatına engel olacak bir yerde durup oradan tekrar imama uyamaz.

Ancak cemaatla kılınan namaz bitmiş olursa, o zaman yalnız başına namaz kılan gibi hareket eder. Bu namaz kılışa da, başlanan namaza devam (bina-i salât) denir. Böyle bir kimse abdest almak için yakın suyu bırakıp uzağa gitse veya gidip gelirken Kur'an okusa veya bu arada avret yeri açılsa, artık namazı bina edemez (başladığı namazdan geri kalan kısmı kılamaz). Yeniden namaz kılması gerekir.

Özürlü de, özrü dışındaki bir nedenden dolayı abdesti bozulursa yukarıdaki hükümler onun için de geçerlidir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet