Temizlik vesvesesine karşı ne önerirsiniz?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, bu durum; imanımıza, ibadetlerimize, abdest, gusül ve namazımıza asla zarar vermez.

Ayrıca bu vesvese, sizin kalbinizden değil, şeytandan gelmektedir. Bu nedenle vesvesenin şeytandan geldiğini ve ibadetlerinize hiçbir zarar vermediğini bilmeniz, çok önemlidir,

Temizlik vesvesesi, kişinin sürekli temizlik yapma ya da hijyen konusunda aşırı endişelenmesiyle kendini gösteren bir tür obsesif kompulsif bozukluk (OKB) belirtisidir. 

Bu vesvese, birçok insan için zorlayıcıdır ve günlük hayatını olumsuz etkiler. Ancak bazı adımlar atarak bu takıntıyı hafifletmek ve kontrol altına almak mümkün olabilir.

Küçük Adımlarla İlerleyin

Takıntılar genellikle büyük bir kaygıya neden olur. Bu kaygıyı azaltmak için aşamalı olarak ilerlemek önemlidir. Eğer sürekli temizlik yapma ihtiyacı hissediyorsan, bu alışkanlığı yavaş yavaş azaltmayı deneyebilirsin. Örneğin, hedef belirleyin. Her gün 10 kez temizlik yapıyorsan, bu sayıyı önce 9’a, sonra 8’e düşürmeyi deneyin.

Tolerans Geliştirme

Zamanla kirli ya da düzensiz bir ortamda daha uzun süre durarak kaygı düzeyinizi tolere etmeye çalış. Psikolojide buna "maruz bırakma" denir.

Düşünce Kalıplarını Sorgulama

Siz de çok iyi biliyorsunuz ki, temizlik vesvesesi olan kişilerin temizlik konusundaki takıntılı düşünceleri gerçekçi değildir. Yani irrasyoneldir. Mesela, elleri temiz olduğu hâlde, “ya hâlâ kirliyse ya mikroplar ölmediyse hasta olurum,” veya "Evim yeterince temiz olmazsa sağlığım tehlikeye girer." gibi düşünceleri sorgulayarak, bunların gerçekliğini test edebilirsiniz.

Bunların gerçek olmadığını sık sık düşünerek aşmaya çalışın.

Tepkide Engelleme

Kendinizi temizlik yapmama konusunda engelleyerek zamanla kaygılarınızı azaltabilirsiniz. Bu dürtüye karşı koymak için kontrollü maruz bırakma yöntemleri uygulanabilir.

Gerçekçi Beklentiler Belirleyin

Temizlik takıntısı genellikle mükemmeliyetçi düşüncelerle ilişkilidir. Her şeyin "mükemmel" temiz olması gerektiği fikrini sorgulamak önemlidir. Belki de temizlik standartlarını biraz daha esnetmeniz, kontrolü elinizde tutma ihtiyacını azaltabilir.

Alternatif Davranışlar Bulma

Temizlik ihtiyacını hissettiğinde, bu davranışın yerine geçebilecek başka bir faaliyet bulabilirsin.

Örneğin, kitap okumak, dışarıda yürüyüş yapmak veya farklı bir hobiyi keşfetmek, bu dürtüyü yatıştırabilir.

Vesvese Üzerinde Çok Fazla Durmayın

Vesveseye faydalı çarelerden birisi de onun ne olduğunu, neden insanların buna maruz kaldığını iyice anlayıp, daha sonra çok fazla bu konu ile zihnen meşgul olmamaktır. Çünkü:

“vesveseye ehemmiyet verdikçe şişer, ehemmiyet vermezsen söner. Ona büyük nazarıyla baksan büyür; küçük görsen küçülür. Korksan ağırlaşır, hasta eder; havf etmezsen hafif olur, mahfi kalır. Mahiyetini bilmezsen devam eder, yerleşir; mahiyetini bilsen, onu tanısan gider. Zira şu vesvese öyle bir şeydir ki, cehil onu davet eder, ilim onu tard eder. Tanımazsan gelir, tanısan gider.” (Nursi, Yirmi Birinci Söz, İkinci Mamak / Vesvese Risalesi)

Eğer bu takıntılar günlük yaşamınızı çok fazla etkiliyorsa, bir uzmandan yardım almak en etkili çözümlerden biri olacaktır. Bir psikolog veya psikiyatristle çalışarak, temizlik takıntısının altında yatan sebepleri keşfedebilir ve daha derinlemesine bir tedavi planı oluşturabilirsiniz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet