Sipariş iptal edilince zararı kim öder?

- ​İstisna akdi Hanefilere göre bağlayıcı değildir. Hatta kimilerine göre akit de değil bir vaadleşmedir..
- Buna göre bir kimse özel bir ürün için sanatkara sipariş verse sanatkar da bunu istenildiği gibi yerine getirse, fakat daha sonra müşteri geçerli olmayan bir sebeple o siparişi satın almasa, bu durumda sanatkarın iş, zaman, masraf vb kayıplarını kim öder?
- Hele bu yapılan sipariş kişiye özel bir şey olup başka birine de satılamayacaksa, sanatkarın bir hak talep etmesi gerekmez mi?
- Hanefilere göre bu konuya bir çözüm var mıdır?

Değerli kardeşimiz,

Anahatlarıyla İslam Hukuk isimli kitabımdan:

İstisnâ’

İstisnâ’, bir şey yapmak üzere bir zanaatkâr ile anlaşmaktır. (Mecelle-md. 124)

A, terzilik yapan B’ye, “Bana şu cins kumaştan, şu şekilde bir kat elbise yap.” deyip, B de bunu kabul edince istisnâ’ akdi kurulmuş olur.

Böyle bir akdin selem mi istisnâ’ mı olduğunu ayıran ölçü teamüldür. İstisnâ (sipariş) usûlü ile yaptırılması teamül haline gelmiş şeyler üzerine yapılan akit istisnâ’dır. Böyle bir teamül mevcut olmaz, malın teslimi için bir zaman belirlenmiş bulunursa, selem hükümleri cari olur.

İstisnâ’da sipariş edilen şeyin maksada uygun olacak şekilde tarif edilmesi, belirlenmesi gereklidir. Akit tamamlanınca tarafları bağlar, sipariş edilen şey tarif ve tavsife uygun yapılmış ise, taraflar pazarlıktan dönemez. Bu akitte bedeli peşin verme şartı yoktur. (Md. 388-392)

Görüldüğü üzere Mecelle, İmam Ebu Yusuf’un içtihadını kanunlaştırmıştır. Şartlarına uygun bir istisna akdi tarafları bağlayıcı olduğundan, cayma ve zarar söz konusu olamaz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet