Şecere-i hilkatin dallarının her tarafa uzanıp gitmesi ne demek?

- Şecere-i hilkatin dalları da her tarafa uzanıp gitmiştir, ifadesi ne demek açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

"Şecere-i hilkat" ifadesi bir teşbihdir, bir benzetmedir. Bir ağacın kökü üzerinde sağa-sola, öne-arkaya, dikey-yatay, alta-üste dal-budak saldığı gibi, kâinatın yaratılışı da böyle bir ağaca benzer. Önce bu yaratılış ağacının kökleri olan sistemler, kütleler, organlar gibi büyük varlıklar yaratılmıştır. Sonra bu kökler üzerine, sırasıyla taş-toprak gibi cansızlar, hayvanlar gibi aklı olmayan canlılar ve melekler, cinler ve insanlar gibi akıllı dallar inşa edilmiştir.

Ayrıca, şecere-i hilkatin dallarının bazıları, alem-i şehadete, bazıları alem-i gayba, bazıları alem-i misale, bazıları alem-i ahirete, alem-i beka ve alem-i fenaya, cennet ve cehenneme uzanmıştır.

Bediüzzaman Hazretlerinin şu ifadelerinden bunları anlamak mümkündür:

“Zira şems, kamer, yıldız, Arz gibi küreler, hep şecere-i hilkatın meyveleridir. Malûmdur ki, meyvenin altı, bütün dalların aralarına şümulü vardır. Binaenaleyh Allah'ın mülkü pek geniştir. Şecere-i hilkatin dalları da her tarafa uzanıp gitmiştir; cehennem nereye giderse yeri vardır. Ve keza bir hadise göre cehennem matvidir, yani bükülmüştür, yani tam açık değildir. Demek cehennemin bir yumurta gibi Arz'ın merkezinde mevcud ve bilahere tezahür edeceği mümkinattandır.” (bk. İşarat-ül İ'caz, s. 129)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet