Peygamber Efendimiz'in, "Vahiy bana Aişe’nin yanındayken geliyor." sözünü nasıl anlamalıyız, bu işin hikmeti nedir?

- Buhari gibi kaynaklarda geçen bu bilgiye göre, diğer hanımlarının yanındayken vahiy gelmemiş mi oluyor?

Değerli kardeşimiz,

Bilindiği üzere, Hz. Peygamber (asm) Mekke’de on üç yıl kaldı. O zaman Hz. Aişe ile evlenmemişti. Hz. Hatice validemizle evliydi ve vahiyler genellikle onun evinde geliyordu.

Bütün vahiyler Efendimiz (asm)'in hane-i saadetlerinde gelmemiştir. Örneğin "Fetih suresi" Hudeybiye dönüşü yolda gelmiştir. Bazı alimlere göre, "Ankebut suresi" hicret yolunda inmiştir. “Amenerresul” ayetleri mi'raçta vahyedilmiştir. Bunlara benzer daha pek çok ayetin Efendimiz (asm)'in evinin dışında vahyedildiği bilinmektedir. Bundan anlaşılıyor ki, bütün vahiylerin Hz. Aişe validemizin evinde inmesi söz konusu değildir.

Resulullah (asm) Hz. Aişe validemizle, hicretten yaklaşık bir yıl sonra evlenmiştir. Buna göre, vahyin 23 yıllık süresinden 9 yılına Hz. Aişe validemiz de yakından şahit olmuştur.

Halk Hz. Peygamber’in (asm) Hz. Aişe’ye olan muhabbetinden ötürü, hediyelerini onun evinde olduğu zamana denk getiriyorlardı. Efendimiz (asm)'in diğer eşleri bundan şikâyetçi olmuşlardı. Nihayet Efendimiz -aracı olan Hz. Ümmü Seleme validemize- şöyle buyurmuş ve son noktayı koymuştu:

“Ebu Bekir’in kızından ötürü bana eziyet vermeyin. Allah’a yemin ederim ki, ondan/Aişe’den başka hiçbirinizin yorganında bana vahiy gelmemiştir.” (Buharî, Fedailu’s-sahabe, 30)

Keza Hz. Peygamber (asm) ölüm döşeğinde iken iki de bir, “Yarın neredeyim?” diye soruyordu. Eşleri onun Hz. Aişe’nin evinde ne zaman olacağını sorduğunu anlamışlar ve onun evinde kalmasına izin vermişlerdi. Ve nihayet Resulullah (asm) Hz. Aişe’nin evinde vefat etmişti. (Buharî, nikah, 104; Magazî, 83)

Hadislerde, “Aişe’nin dışında hiçbirinin yorganında iken -bir rivayette hiçbirinin elbisesinde iken- bana vahiy gelmedi.” ifadesinden şunu da anlamak mümkündür: Vahiy bazen Hz. Peygamber (asm) yatağında iken gelmiştir. İşte bu vahiy sadece Hz. Aişe’nin yatağında iken gelmiştir. Bu husus, diğer eşlerinin evlerinde vahyin inmediğini göstermez, sadece onların yataklarında gelmediğini ifade eder.

Bazı alimlere göre, vahyin sadece Hz. Aişe’nin yatağında gelmesinin hikmeti; Onun Hz. Peygamber (asm)'in en yakın dostu ve arkadaşı olan Hz. Ebu Bekir’in kızı olması, Hz. Peygamber'in kendisini çok sevmesi, herkesten daha çok temizliğe, nezafete dikkat etmesi gibi özellikleridir. (bk. İbn Hacer, ilgili hadisin şerhi)

Ayrıca denilebilir ki, Hz. Aişe’nin bütün eşlerinden daha fazla alim olması, 2.000 hadis rivayet etmesi, bazı alimlerin ifadesiyle İslam ahkâmının yaklaşık üçte birine kaynaklık etmesi, raşit halifeler devrinde bir nevi şeyhu’l-İslamlık görevini üstlenmesi, gelecekte İslam’a yapacağı hizmetin bir ön mukaddimesi olarak ilahî hikmet ona fazl-u keriminden fazladan bir paye vermiştir.

Yani Hz. Aişe, İslam dinine yapacağı büyük hizmetlerinden ötürü Allah’ın sevgisini kazanmıştır; Hz. Peygamber (asm)'in ona olan sevgisi ise, Allah’ın ona verdiği değerden kaynaklanıyordu. Hz. Cebrail de -Allah’ın izniyle- Allah ve Resulünün sevgisini ve takdirini kazanan, maddi nezafeti, ilmî derinliği yanında, Kur’an’ın nassıyla manevi nezafet ve iffeti tescil edilen bir ahlak abidesi olması, herkesten daha fazla vahye yakın olmasına liyakat kesp ettiği için, bazen onun evinde ve yatağında Resulullah’a vahiy indiriyordu.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet