Hz. Muaviye’nin rivayet ettiği hadisler var mı?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Muaviye, Peygamberimizden bizzat hadis rivayet ettiği gibi, kardeşi müminlerin annesi Ümmü Habibe’den, Hz. Ebu Bekir’den ve Hz. Ömer’den de rivayetleri vardır. Ondan da sahabilerden İbn Abbas, Abdullah b. Zübeyr, Cerir b. Abdullah, Ebu Said, Numan b. Beşir; fukaha-yı seb’a’dan Said b. Müseyyeb, Salim b. Abdullah, Urve b. Zübeyr, Şam’daki tabiin büyüklerinden Ebû İdris el-Havlani, Yemenli Hemmam b. Münebbih, Basralı İbn Sirin ve başkaları nakilde bulunmuşlardır. (1)

Onun Peygamberimizden 163 hadis rivayet ettiği tesbit edilmiştir. Bunlardan dördü Buhârî ve Müslim’de, dördü yalnız Buhârî’de, beşi de sadece Müslim’de yer almıştır. (2)

Ahmed b. Hanbel’in Müsned’inde geçen 114 hadis, Durmuş Ali Çakır tarafından Hz. Muaviye’nin Rivayetleri adıyla yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.

Bilindiği gibi pek çok sahabi “Kim benim namıma yalan söylerse cehennemde oturacağı yere hazırlansın” hadisinden dolayı korkmuş ve az hadis rivayet etmiştir. Hz. Muaviye de bu hadisi rivayet edenlerdendir. (3) O da bu hadis münasebetiyle az hadis rivayet ediyordu. Nitekim tabiinden Ebû İdris Havlani, “Hz. Muaviye Hz. Peygamberden az hadis rivayet ederdi” demiştir. (4)

Abdullah b. Amir de Muaviye’nin Dımaşk’da minberde “Allah Resulünün hadislerini rivaet konusunda dikkatli olun! (Her hadisi rivayet etmeyin!). Ancak Ömer zamanında rivayet edilen hadisler müstesna. Çünkü o, Allah için (hadisde titiz olmaları için) insanları korkutuyordu.” derken işittim” demiştir. (5)

Not:

Hz. Muaviye’nin rivayet ettiği hadislerin sayısı her ne kadar senet bakımından 163 ise de bunların çoğu metin ve mana olarak benzerdir. İbn Hacer el-Askalani, İbn Hazm gibi muhaddisler onun rivayetlerinin toplamda daha az olduğunu (bazı rivayetlerin tekrarlandığını) belirtirler.

Örneğin, Ahmed b. Hanbel, Hz. Muaviye’den gelen 114 hadisi eserine almış, ancak Müsned’de aynı hadis farklı senetlerle tekrar tekrar zikredilmiştir.

Bu tekrarlar toplandığında Hz. Muaviye rivayetleri “114 isnad” olarak görünebilir. Fakat farklı metin olarak hadis sayısı daha azdır.

Kaynak:
1) Zehebî, Siyer, 3/120.
2) Zehebî, Siyer, 3/162.
3) Ahmed, Müsned, 28/118. (No. 16916).
4) Ahmed, Müsned, 28/112 (No. 16907); Süyûtî, Tahzîru’l-havas, thk: Muhammed Sabbag, (Beyrut: Mektebu’l-İslâmî, 1974), 105.
5) Müslim, “Zekât”, 33 (No. 1037); Süyûtî, Tahzîru’l-havas, 105.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet