Az amele çok sevap mı?

- Bir hadiste okumuştum: Allah kulun bir karış yaklaşmasına karşılık kendisinin bir arşın yaklaşacağını buyuruyor.
- Bunu nasıl anlamalıyız; kulun az bir gayret göstermesine Allah'ın daha fazla karşılık vermesi gibi mi?

Değerli kardeşimiz,

Konumuzla ilgili bir kutsi hadisi aşağıya alalıp açıklamaya ve sorunuzu cevaplamaya çalışalım.

Hz. Enes (ra)’den rivayet edildiğine göre Nebî (asm)’in Rabbinden rivâyet ettiği bir hadis-i kudside Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:

«إِذَا تقرب الْعبْدُ إِليَّ شِبْراً تَقرَّبْتُ إِلَيْهِ ذِراعاً، وإِذَا تقرَّب إِلَيَّ ذراعاً تقرَّبْتُ منه باعاً، وإِذا أَتانِي يَمْشِي أَتيْتُهُ هرْوَلَة»

“Kul(um) bana bir karış yaklaştığı zaman, ben ona bir arşın yaklaşırım; o bana bir arşın yaklaşınca ben ona bir kulaç yaklaşırım; o bana yürüyerek geldiği zaman, ben ona koşarak varırım.” (Buhârî, Tevhîd 50)

Benzer bir hadis-i şerifde kulun Allah Teâlâ’ya ne ile nasıl yaklaşabileceği ve karşılığında ne tür bir yakınlık göreceği açıklanmış.(bk. Buhârî, Rikak 38; Riyazü2s-Salihin, H.No: 96)  Yukarıya metnini ve mealini aldığımız hadis-i şerifte, mesafe ölçülerinin insan zihnine kazandırdığı berraklık içinde, Allah'a yakınlığın yakınlığın nasıl gerçekleşeceği anlatılmaktadır. Yakınlaşma tek taraflı ve yapılan işe aynıyla karşılık verme esasına göre de değildir. Allah Teâlâ kuluna, kulunun kendisine gösterdiği yakınlıktan çok daha fazlasıyla mukâbele etmektedir. Bunu da maddî ölçülerle, karışa arşınla, arşına kulaçla; yürümeye koşmakla karşılık verdiği şeklinde açıklamaktadır. Biz buna kısaca "Az amele karşılık çok sevap" diyebiliriz.

Bütün bu ifadeler, Allah Teâlâ hakkında mecâzî olarak kullanılmıştır. Bunların gerçek anlamları Allah hakkında asla düşünülemez.

Bu beyanları iyice düşünecek olursak, onların ne kadar heyecan verici bir iltifat ifade ettiklerini hissederiz. Önemli olan alınan mesafe değil, samimiyetle Allah’a yönelmektir. Zira kulun aldığı yoldan çok, onun karşılığında kendisine yöneltilen ilahi iltifat önemlidir.

Özet olarak;

1. Kulun az ameline Allah Teâlâ çok sevap verir.

2. Bu uygulama Allah Teâlâ’nın kereminin ne kadar büyük olduğunu gösterir.

3. Mücâhede (nefsi yenmek için uğraşma, çalışma; mücadele etme), kula bu büyük lütufdan yararlanma fırsatı kazandır. (bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., Hadis No: 97)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet