Kira gelirinin zekatı neden kırkta bir değil?

- Gayrimenkullerin kira gelirinden kalana kısım nisap miktarını geçince zekat verildiğini biliyoruz. Zekat oranının aynı ticari mallar gibi 40 da 1 olarak verildiğini biliyorduk. Fakat burada net gelirden 10 da 1 ya da brütten 20 de 1 olarak yazılmış.
''Buna göre, kiraya verilen yerin, makinanın, evin, fabrikanın safi geliri (yıllık olarak nisabı buluyorsa) bunun onda biri (brüt üzerinden olursa yirmide biri) zekât olarak verilir''
- Bu mevzuyu başka kaynaklardan araştırdığımız zaman hepsi 40 da 1 der. Anlamakta zorluk çektik. Yardımcı olur musunuz?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Peygamber (asm) Efendimiz zamanında mülkü kiraya verip bundan gelir elde etme uygulaması yaygın değildir.

“Kimin bir toprağı varsa ya kendi eksin ya kardeşine ektirsin ya da bıraksın.” (Müslim, Buyu, 95)

mealindeki hadis sebebiyle, ilk dönemde para ile de olsa kiraya verilmesinin cevazı tartışılmıştır.

Para karşılığında kiraya verme uygulaması yerleşince de “kiraya verilen taşınmaz vb.nin kendinden değil de gelirinden zekat verilmelidir.” diyen fukaha bunu “zirai ürünlere” kıyas ederek “gelirin brüt veya net oluşuna göre onda bir, yirmide bir” demişlerdir.

Bu konuda da bir nas (doğrudan konuyu açıklayan ayet, hadis) yoktur. Genel deliller kullanılarak içtihat etmişlerdir.

Mesela, “Hem dükkanın para olarak değerinden hem de kira gelirinden kırkta bir verilmelidir.” diyen de vardır, “gelirin kırkta biri verilmelidir” diyen de vardır, zirai ürünlere kıyas edenler de vardır.

Karadavi, Mustafa Ahmed Zerka gibi önemli çağdaş fakihler gibi biz de zirai ürünlere kıyası tercih ettik.

İlave bilgi için bk.:

- İbn Arabî, Şerhu't-Tirmîzî, 3/104;
- İbn Kayyim, Bedâi'ul-fevâid, el-Müniriyye tab., 3/143;
- Halkatü'd-dirasât el-ictimâiyye, ed-Devra's-Sâlisa, Dimaşk 1952, s. 241-242;
- Kardavi, Fıkhu'z-zekat,, s. 479-486.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet