Hz. Ömer, kızının zina ettiğini kimseye söyleme, evleneceği kişiye de söyleme, demiş midir?

- Hz. Ömer zina eden bir kızın babasına, “kızının zina ettiğini kimseye söyleme, evleneceği kişiye de söyleme” dediği doğru mudur?
- Doğruysa recmedilmesi gerekmez miydi? Ve neden böyle yapmıştır?
- Ayrıca, Hz. Ömer bir olayda ceza veriyor, diğer bir olayda ise ceza vermediği gibi gizlenmesini istiyor?
- Diğer bir konu ise, 2. olaydaki kız, bir adamın yeğeni mi yoksa kızı mıdır?
1. rivayet:
İbn Ömer'in naklettiğine göre, bir gün dalgın ve düşünceli bir adam Hz. Ebu Bekir'e gelir. Bir şey söylemek ister, fakat açıkça söyleyemez. Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer'den adamı bir kenara çekip, ne demek istediğini anlamasını ister. Soru üzerine, adam kendisine misafir olarak gelen birinin kendi kızıyla zina halinde görüldüğünü anlatır.
Bunun üzerine Hz. Ömer, "Yazıklar olsun sana, kızının sırrını neden gizliyorsun?" der. Sonunda, delikanlıyla kız yargılanır, cezalandırılır, evlendirilir ve ardından bir yıllığına şehirden sürülür. Aynı nitelikte daha başka bir olay Kadı Ebu Bekir İbn ül-Arabi tarafından Ahkâmü'l Kur'an'ında (II: 86) anılmaktadır.
2. rivayet:
a) Amir eş-Şa’bi diyor ki: "Yemen halkından bir adamın kız kardeşi fuhuş yaptı. Kadın, usturayı boynundaki şah damarına sürerek kesmek istedi. Ona yetişildi ve engel olundu, yarası tedavi edildi. Kadın iyileşti. Sonra amcası onu ailesi ile birlikte Medine’ye getirdi. Kadın Kuran okumaya başladı. Çokça ibadet yaptı. Öyle ki onların kadınlarının en çok ibadet yapanı oldu. Amcasından onu istediler. Amcası hem onun geçmişteki halini gizlemek istemiyor hem de yeğenini rezil etmek istemiyordu. Bunun üzerine Ömer´e geldi ve meseleyi ona anlattı. Ömer de dedi ki: "Eğer sen onun bu meselesini yayarsan seni mutlaka cezalandırırım. Sana, onunla evlenmek isteyen ve senin de razı olacağın salih bir adam gelirse onu o adamla evlendir." dedi.
b) Bir adam Hz. Ömer’in yanına geldi. Bir problemim var, çözemedim, bana yardım eder misin, dedi. Hz. Ömer anlat deyince de anlatmaya başladı: "Benim bir kızım vardı. Onu cahiliye döneminde diri diri gömmek için toprağa koydum. Sonra da ölmeden çıkardım. Daha sonraki yıllarda önemli bir yanlışlık yaptı, zinaya düştü. Yaptığı bu yanlışlık onu o kadar sıkıntıya düşürdü ki, intihar etmeye yeltendi. Damarlarını kesti. Onu zor kurtardık. Kızım bu hadiseden sonra tövbe etti. İyi bir yönelişle Allah’a yöneldi. Şimdi ise kızıma bir talip çıktı. Onu evlendireceğim. Kızıma talip olanlar ise bu olaydan -zinadan- haberdar değiller. Şimdi sana soruyorum ey müminlerin emiri! Ben ne yapayım? Damat olacak kişiye, kızımın bu olayını anlatayım mı yoksa susayım mı?"
Kızın babasını büyük bir dikkat ve sabırla dinleyen Hz. Ömer, kızın yaptıklarını deşip hiddetleneceğine adama şöyle seslendi: "Adam! Allah’ın örttüğünü, ortaya saçmadığını sen mi deşifre edeceksin? Allah’a yemin ederim ki, böyle bir şey yaparsan yani kızının açığını yayarsan seni bu ülkenin insanlarına rezil ederim. Git ve kızını başından hiçbir olay geçmemiş namuslu bir kadın gibi evlendir." (İbnül Cevzi, Menakıbı Ömer, s. 169)

Değerli kardeşimiz,

I. Rivayet:

Mevdudi bu bilgiye yer vermiştir. Soruda da yer verildiği gibi, “Aynı nitelikte daha başka bir olay Kadı Ebu Bekir İbn ül-Arabi tarafından Ahkâmü'l Kur'an'ında (II: 86) anılmaktadır.” şeklinde bir açıklamaya da dikkat çekmiştir. (bk. Mevdudi, Tefhimu’l-Kur’an, Nur, 24/3-5. ayetlerin tefsiri)

Yani; Mevdudi, I. rivayetin kendisini değil, benzer bir olay için referans vermiştir.

Nitekim, bütün araştırmalarımıza rağmen söz konusu kaynakta ve diğer bazı kaynaklarda böyle bir bilgiye rastlayamadık.

Soruda yer alan kıssa, kısaca şöyle ifade edilmiştir:

“Hz. Ebubekir döneminde adamın biri bir kadınla (ikisinin de bekar olduğu anlaşılıyor) zina yaptı. Hz. Ebubekir, onların her birine yüz değnek vurdu, sonra onları birbiriyle evlendirdi ve ardından da bir yıllığına şehirden sürgün etti.” (bk. Kurtubi, Nur,24/3.ayetin tefsiri)

Burada, Hz. Ömer’in kızın babasına: “Yazıklar olsun sana, kızının sırrını neden gizliyorsun?" dediğine dair bir bilgi yoktur.

II. Rivayet:

a) Bu bilgiyi Taberi’de görüyoruz. Taberi, kendi senediyle bunu aktarmıştır. (bk. Taberi, Maide,  5/5. ayetin tefsiri)

b) Bu olayı da Taberi rivayet etmiştir. (Taberi, a.g.y)

- Sorudaki konulara ayrıca şöyle cevap verebiliriz:

Soru 1:

“Hz. Ömer zina eden bir kızın babasına, 'Kızının zina ettiğini kimseye söyleme, evleneceği kişiye de söyleme.' dediği doğru mudur?”

Cevap:

Yukarıda işaret ettiğimiz gibi, Bu kıssa Hz. Ebu Bekir döneminde olmuştur. Bu olayda Hz. Ömer’in kızın babasına: “Yazıklar olsun sana, kızının sırrını neden gizliyorsun?" dediğine dair bir bilgiye rastlayamadık.

Soru 2:

Doğruysa recmedilmesi gerekmez miydi? Ve neden böyle yapmıştır?

Cevap:

Hz. Ebu Bekir zina edenlere yüz değnek vurduğuna göre (bk. Kurtubi, Nur,24/3.ayetin tefsiri), zina edenlerin bekar olduğunu göstermektedir. Eğer evli olsalardı, recmedecekti...

Soru 3:

Ayrıca, Hz. Ömer bir olayda ceza veriyor, diğer bir olayda ise ceza vermediği gibi gizlenmesini istiyor?

Cevap:

Görebildiğimiz kadarıyla, rivayetlerde verilen bilgiye göre, Hz. Ebu Bekir ceza vermiştir. Hz. Ömer ise, suçun ifşa edilmemesini istemiştir.

- İslam’da müminlerin kusurlarını örtmek esastır. Rivayete göre, bir adam, sahabeden Ukbe b. Amir’e “komşularının içki içtiğini bunu yetkililere şikayet etmek istediğini” söylemiş. Ukbe b. Amir Hazretleri ise, şöyle cevap vermiştir: “Ben Resulullah’tan şunu işittim: Kim bir Müslümanın kusurunu örterse Allah da hem dünyada hem ahirette onun kusurlarını örter.” (bk. Ebu Davud, h.no: 4892)

- Şu hadis de bu konuya ışık tutmaktadır:

Ubade b. Samit -özetle- anlatıyor:

Hz. Peygamber (asm)'e biat ederken, bize şunları söyledi:

Benim biatim şu hususları kapsar:

- Allah’a şirk koşmayın;
- Hırsızlık etmeyin;
- Zina yapmayın;
- Çocuklarınızı öldürmeyin;
- Kimseye (özellikle zina isnadıyıla) iftira etmeyin;
- Marufta bana isyan etmeyin.
- Sizden kim bu konuda verdiği sözünü tutarsa onun ücreti Allah’a aittir.
- Kim de bunlardan bazılarına bulaşırsa; eğer dünyada bunun karşılığını / cezasını görürse, bu onun için kefaret ve temize çıkarma olur.
- Allah kimin (işlediği suçu) açığa vurmayıp gizli tutarsa (dolayısıyla dünyada cezasını çekmezse), bunun durumu Allah’a kalmıştır. Dilerse (ahirette) onu cezalandırır, dilerse affeder.” (Buhari, Temenni, h. no: 6784)

Soru 4:

Diğer bir konu ise, ikinci olaydaki kız, bir adamın yeğeni mi yoksa kızı mıdır?

Cevap:

 Farklı olaylar söz konusudur. Birinde bir adamın kız kardeşi, sonrada amcası olayın kahramanıdır. Diğer bir olayda ise kızın babası söz konusudur.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet