Hz. Muhammed, Yahudi cenazesi için mi yoksa melek için mi ayağa kalkmıştır?

- Peygamber efendimizin bir yahudi cenazesinde ayağa kalkmasıyla ilgili bir soruya "oda bir insandır" diye bir hadis örnek gösterip cevap verdiniz.
- Ama başka hadislerde peygamber efendimizin o Yahudi için değil onun ruhu için gelen melekler için ayağa kalktığı söyleniyor?
- Hangi hadis doğru?

Değerli kardeşimiz,

Cabir b. Abdullah anlatıyor: Bir gün bulunduğumuz yerden bir cenaze geçti, Hz. Peygamber onu görünce ayağa kalktı, biz de kalktık. Sonra biz “Bu cenaze bir Yahudiye aittir.” dedik. Bunun üzerine Resulullah (asm): “Cenazeyi gördüğünüzde ayağa kalkın.”(bir rivayette: “O da bir candır/insandır.”) diye buyurdu. (Buhari, Cenaiz, 49)

- Hâkim, yukarıdaki hadisi Hz. Enes’ten nakletmiş ve sahabe “cenazenin Yahudiye ait olduğunu” söylediklerinde ise, Peygamberimiz “Ben (Ruhunu almaya gelen) melekler için ayağa kalktım.” ifadesine de yer vermiştir.

- Bu hadis rivayetini teyit eden bir diğer rivayet de vardır. Hakim’in Abdullah b. Amr b. As’dan rivayet ettiğine göre, adamın biri Hz. Peygambere: “Kâfirlerin cenazeleri geçtiğinde önünden kalkabilir miyiz?” diye sordu. Peygamberimiz “Evet kalkın. Çünkü siz onun için değil, ruhları kabz eden (meleğe) saygınızdan kalkıyorsunuz.” diye buyurdu. (Hâkim, 1/357)

Hâkim bu hadisin “sahih” olduğunu bildirmiş ve Zehebi de onu onaylamıştır. (bk. a.y)

- Öyle anlaşılıyor ki, bu iki rivayet de -hadis kriterleri bakımından- sağlamdır.

İbn Hacer, bu ve benzeri başka rivayetlere de yer vermiş, “kötü kokusundan kalktım” şeklindeki rivayetlerin zayıf olduğunu, önceki (bu bir candır... melekler için kalktım, şeklinde ki) haberlerin sahih olduğunu bildirmiştir.

Verilen bilgiye göre, bu farklı “gerekçeler” birbiriyle çelişmez; ikisi de doğru olabilir. Hz. Peygamber (asm) -irşat maksadıyla- bir zaman o gerekçeyi bir diğer zamanda ise bu gerekçeyi belirtmiştir. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bari,3/179-181)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet