Meleklerin sabit makamına kıyasla insanların yaratılışındaki hikmet nedir?

- Meleklerin sabit makamına kıyasla insanların yaratılışındaki hikmet Allahın en yüksek ve en üstün makamda olabilecek bir varlık yaratmayı istemesi midir?
- İnsana bakan başka hangi hikmetler çıkabilir?
- Örneğin verilen özgür irade bize sonsuz bir mutluluk sağlar mı?

Değerli kardeşimiz,

- Evet, denilebilir ki, insanların yaratılmasının önemli bir hikmeti, değişken makamlara sahip olabilme  kabiliyetleridir.

- Melekler bir nevi ücretsiz çalışan amelelerdir. Onların lezzetleri yaptıkları işlerin kendisindedir.

- İnsanlar, meleklerin bilmedikleri kulluk çeşitlerini de bilirler. Örneğin, insanlar cismani yönleri vasıtasıyla cismani alemde cereyan eden Allah’ın rububiyetini, isim ve sıfatlarının tecellilerini -kendilerinde var olan ölçücüklerle- iyi anlayabilir ve o nispette ilahi terbiyenin azametini ve hikmetini yakından temaşa edebilirler.

- Özgür irade mutluluk sağlar, ama meleklerin de kendi yapılarına göre ibadetten aldıkları büyük zevkleri vardır. İnsanlar, ibadetlerden ruhani lezzetler aldıkları gibi, cismani şeylerden de nefsani lezzetler alabilirler. Fakat meleklerde cismani taraf yoktur.

Bununla beraber, yaratılış hikmetlerinden biri “özgür iradeden lezzet almak”tan ziyade, özgür iradeyle imtihana ehliyet kazanmaktır. Çünkü bir imtihanın hem kaybetme hem da kazanma tarafı olacaktır. Bunun için de imtihana giren kimsenin özür iradesini kullanarak imtihan olması gerekir.

- Allah -bütün kötülüklerine rağmen- insan oğlunu yaratmasının önemli bir hikmeti, fıtratları/yaratılışlarının ilim öğrenmeye müsait olmasıdır. Hem ruhani hem cismani yanlarıyla, hem fizik hem de metafizik alemlerin hikmetlerini öğrenme imkânına sahip olan insanların -nezd-i ilahide- özel bir değerleri vardır. Bu ilim performansları sayesinde -bütün kötülüklerine rağmen- meleklere bile tercih edilerek varlık sahasına çıkarılmıştır.

- Ayrıca, özgür irade, insanoğluna insanlık kazandırmıştır, yeryüzü halifelik payesini kazandırmıştır, peygamberlik şerefini kazandırmıştır, ilahî hitaba muhatap olmayı kazandırmıştır. Özgüre irade, insanın bir kukla, akılsız bir hayvan olmadığının göstergesidir.

- Bu özgür irade sayesinde, insanlık semasında peygamberler gibi güneşler, evliyalar ve asfiyalar gibi yıldızlar, “Ekmeksiz yaşarım, fakat hürriyetsiz yaşayamam!” diyerek, melekleri fersah fersah geride bırakan Bediüzzamanlar doğmuştur.

- Özetle, insanoğlu, bir yandan melekleri geçecek derecede “ahsen-i takvim” mertebesindeki bir yüksekliğe; diğer yandan hayvanlardan daha aşağı düşecek bir derekeye yuvarlanabilecek “esfel-i safilin” denilen aşağılar aşağısına doğru tepetakla olacak,  bir çukura yuvarlanabilecek iki buutlu bir imtihan sahasına çıkacak donanıma sahip olması onun -ilahi hikmetin ön görmesiyle-varlık sahnesinde yerini almasına vesile olmuştur.

İlave bilgi içim tıklayınız:

- Melekler varken neden insan yaratılmıştır?
- İnsan niçin yaratılmıştır? Gayesi ve hedefi ne olmalıdır?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet