Nahl suresi 97. ayetteki zamir, erkek veya kadın ifadesi ile çelişir mi?

- Nahl suresi 97 ayet'in" meali şöyle:
"Erkek veya kadın, kim mümin olarak iyi iş işlerse, elbette ona hoş bir hayat yaşatacağız ve onların mükafatlarını yapmakta olduklarının en güzeli ile vereceğiz."
- Benim Arapça bilgim çok az, ama burada وَهُوَ ifadesi'nin "erkek veya kadın" ifadesi ile çeliştiği söylense buna karşılığımız nedir?
- هُ ifadesi erkeklik -İngilizce'deki "he" gibi- ima etmiyor mu?

Değerli kardeşimiz,

İlgili ayetteki “hüve” zamirinin durumunu şöyle açıklayabiliriz:

- Bu zamir ayetin başında yer alan “men = kim” kelimesine racidir. Men kelimesi ise, hem erkek hem kadınlar için kullanılan bir “ismi mevsul” olmasıyla beraber, lafzı itibariyle müfret / tekil ve müzekker / erildir. Bu sebeple burada “men” kelimesinin lafzına riayet edilmiş ve “hüve” zamiri kullanılmıştır.

- Arapça dilinde bir kural vardır: Eğer erkek ile kadınlar (eril-dişil) için yalnız bir tek kelime kullanılırsa, erkeğe ait müzekker sigası / kalıbı kullanılır. Kur'an’da bunun binlerce misali vardır. Örneğin defalarca tekrar edilen “Ey iman edenler!” manasındaki “ya eyyühellezine âmenû” ifadesi, hem erkeklere hem kadınlara hitaptır. Ancak ayette kullanılan “âmenû” fiili erkeğe ait müzekker bir kalıptır.

- Ayette -meal olarak- “Erkek veya kadın, kim mümin olarak…” ifadesinde “kim (men) kelimesi” -manası itibariyle erkek ve kadını içine aldığı halde-, lafız olarak müzekker (erkeğe ait) bir kelime olduğundan, bu hükmün yalnız erkeklere ait olduğu vehmini ortadan kaldırmak için “erkek veya kadın...” kavramları açık olarak belirtilmiştir.

Demek ki, ayette asla bir çelişki yoktur.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet