Allah, insanlara olmayan bir olayı olmuş gibi gösterir mi?

- Bir Hıristiyan ile tartışıyorum. Bu Hıristiyan şöyle diyor:
“Eğer Allah çarmıha gerilmeyi insanlara öyle gösterdi ise, bu da insanların Hz İsa'yı ilah edinmelerine sebep oldu ise, bu kadar insanın şirke girmelerinin sebebi - veya aslında olmayan bir olaya inanıp Kuran'da yazana karşı çıkmalarının sebebi- Allah değil mi”' manalarında bir soru sordu. - Nasıl cevap verebilirim?

Değerli kardeşimiz,

- Eğer bu mantıkla konulara yaklaşırsak, dünyada yapılan katil, hırsızlık, zina gibi ne kadar suçlar varsa hepsinin faturasını -haşa- Allah’a kesmek gerekir. Çünkü, hayır ve şer adına ne varsa hepsinin yaratıcısı Allah’tır. Kuran’ın verdiği dersten çıkarılan “Allah izin vermezse bir yaprak bile yere düşmez” sözü halk arasında da yaygındır.

- İlgili ayetin meali şöyledir:

“Bir de inkârlarından ve Meryem’e büyük bir iftira atmalarından ve 'Biz Allah’ın peygamberi Meryem oğlu İsa Mesih’i öldürdük.' demelerinden dolayı kalplerini mühürledik. Oysa onu öldürmediler ve asmadılar. Fakat (öldürülen kimse) onlara öyle (İsa’ya benzer) gösterildi.” (Nisa, 4/156-157).

Ayette -meal olarak- yer alan “onlara öyle gösterildi/İsa’ya benzetildi” (Şübbihe lehum) ifadesindeki benzetme fiili olan “Şübbihe=benzetildi”, meçhul, edilgen, öznesi belli olmayan bir kalıpta kullanılmıştır.

Buna göre, öldürülen kişiyi İsa’ya benzeten / benzer gösterenin kim olduğu belli değildir. Burada birkaç ihtimal vardır:

a) İslam Kelamcılarının çoğuna göre, Yahudiler Hz. İsa’yı öldürmeye gittiklerinde Allah onu semaya kaldırmıştı. Bu sebeple onu öldüremediler. Ancak Yahudi reisleri, halk tarafından bir fitneye sebep olabilir endişesiyle, bir adamı alıp öldürdüler, çarmıha gerdiler ve insanlara onun İsa-Mesih olduğunu lanse ettiler.

Halk, genel olarak Hz. İsa’yı tanımıyor, yalnız ismen biliyordu. Onun için bu kişinin halka İsa olarak kabul ettirmek zor olmadı. Böylece halk arasında bu inanç hakim olmaya başladı.

İşte ayette geçen “benzetildi” fiilinin öznesi ilgili Yahudi reisleridir. Onlar, öldürdükleri bu adamı İsa olarak göstermişler. (bk. Fahruddin Razi, Maverdi, ilgili ayetlerin tefsiri)

b) Hz. İsa’yı öldürmeye gidenler onun şahsını tanımıyorlardı. Yahudilerden biri, para karşılığında bir adamı -İsa diye- gösterdi, onlar da onu öldürdüler. Böylece onu değil, benzerini öldürdüler. (bk. Maverdi, a.g.y)

c) İbn Abbas’a dayandırılan bir bilgiye göre, Hz. İsa göğe kaldırılacağını öğrendiğinde, arkadaşlarına “Kim fiziki olarak bana benzemeyi kabul ederse, benimle birlikte cennete girecektir.” demiş, bunu birisi kabul etmiş ve onun yerine öldürülmüştür. (bk. Zadu’l-Mesir, ilgili yer)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet