Mutasyon DNA’daki bilgiyi artırır mı?..

- Mutasyon DNA’daki bilgiyi artırır ise kendinden sonraki nesillere bunu miras bırakabilir mi? - Bu konuda neden genetikçiler ortak kanaate gelemiyor ve farklı düşünüyorlar? - Bu durumu tam tespit etmek mümkün değil midir?..

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Canlılar âlemi o kadar mükemmel, o kadar organizeli ve sistematik olarak yaratılmış ki, bir genin görevi ve yapısını tespit için çok ve etraflı çalışmayı gerektiriyor. Bazen onlarca bilim adamının ömrü, bir karakterin nasıl ortaya çıktığını tam olarak ortaya koymaya yetmeyebiliyor.

Canlılar âleminde bilim adamlarının yaptığı, gözü kapalı dalgıçların deniz dibinde hazine aramasına benziyor. Bu arama ve araştırma kıyamete kadar devam edecek ve belki biz, Allah’ın kâinattaki sanat eserlerinin yüzde onunu bile tespit edemeden kıyamet kopacak.

Özellikle genetik konusunda her yapılan çalışmayı takdim, araştırıcının inancına ve kültür değerine bağlı olarak değişiyor. Allah’a inanan birisi, bulduğu veya elde ettiği bir değeri ortaya koyarken, Allah’ın sanatının ve ilminin genişliğini nazara veriyor. Bu kadar ince plan ve programı, Allah’ın ihatalı ilminin, iradesinin ve kudretinin bir göstergesi olarak alırken, Allah’a inanmayan birisi, bunu sebeplere, tabiata ve tesadüfe veriyor. Dolayısıyla onların elde ettikleri sonuçları yorumlamada aynı noktada birleşmelerini beklememek gerekir.

Genetik yapıya DNA dışındaki yapılar da tesir ediyor ve fenotipte ortaya çıkan karakterler yavrulara da geçebiliyor. Bu genel manasıyla “epigenetik” olarak adlandırılıyor. Epigenetik olayda, canlının DNA’sının baz diziliminde herhangi bir değişim olmaz.

Ancak genetik olmayan bazı faktörler, organizmanın genlerinin kendilerini farklı şekilde ifade etmelerine ve davranmalarına sebep olur. Bunun sonucu olarak da canlının dış görünüşünde farklılıklar ortaya çıkar.

Bu değişikliğe sebep, genlerin fonksiyonlarında meydana gelen değişimlerdir. Bu değişimler DNA baz dizilerinde herhangi bir değişim olmadan gerçekleşir.

Epigenetik olayların moleküler yapısı çok karışıktır. En iyi bilinen epigenetik mekanizmalar:

1. DNA’nın temel yapısına dokunmadan genlerin aktivasyonunda ve ifadesinde meydana gelen değişimler,

2. DNA bazlarının metillendirilmesi gibi değişimler,

3. Kromatin yapısında oluşan değişimlerdir.

Mutasyon, canlı organizmada meydana gelen ani değişikliklerdir. Bu tariften hareket edersek, bizim sorumuza olumlu cevap da bulmak mümkün, olumsuz cevap da. Dolayısıyla bu tip sorular genelleştirilemez. Neyi niçin araştırdığınıza bağlı olarak elde edeceğiniz sonuç da değişebilir.

İnanan bir kimsenin buradaki tutumu, -ister araştırmacı olsun, ister okuyucu veya isterse dinleyici- bu ve benzer konuların her birisinin bir araştırma konusu olduğunu bilmek ve bütün kâinatın Allah’ın eseri olduğunu kabul etmektir. Bilimler, Allah’ın bu kâinat kitabını tefsir etmeye ve açıklamaya çalışıyorlar. Bunda bazen hatalı yaklaşımları da elbette olacaktır.

Bir başka araştırıcı o hatayı, bugün olmazsa bir başka zaman mutlaka ortaya koyacaktır.

Sonuç olarak, bu genetik konusunda bilimin ortaya koyabildiği, belki mevcudun yüzde onu bile değil. Hâl böyleyken bazı okuyucularımız, bu konuda kesin cevap istiyor.

Bütün sorulara kesin ve doğru cevap vermemiz demek, bütün kâinattaki varlıkları doğru olarak en ince ayrıntılarına kadar bilmemizle mümkündür. Böyle bir iddiada bulunmak mümkün mü?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet