Mahşer gününde terleyen insanların terini yer nasıl çeker?

- Güneş varken buhar olmaz mı?
- Ebu Hüreyre radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Kıyamet gününde insanlar o kadar terlerler ki, onların teri yerin yetmiş arşın derinliğine ulaşır. Ter onların ağızlarına adeta gem vurur da ta kulaklarına kadar çıkar.” (Buhârî, Rikak 47; Müslim, Cennet 61)
- Hadiste yerin insanların terlerini çekeceği yazıyor, peki güneş o kadar yakın iken o akan terler nasıl buhar olmuyor da yerin içine çekiliyor ve insanların ter içinde kalmalarını nasıl anlamalıyız, detaylı açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

İlgili hadis için bk. Buhârî, Rikak 47; Müslim, Cennet 61.

Öncelikle ifade edelim ki, dünyada da nice terleme durumları olur ama o ter kurumadığı gibi aksine terleme devam etmektedir. Örneğin sauna bunlardan biridir.

Demek ki, Allah Teala Güneş'e öyle bir özellik ve insana öyle yeni bir yaratılış verecek ki bu kadar terlemeye rağmen hem insan ölmeyecek hem de ter kurumayacağı gibi terleme de devam edecek.

Ayrıca, hadiste geçen yer, yer küresi değil haşir meydanındaki yerdir; insan bu dünyadaki insan bedeni değil haşir meydanında yeniden yaratılan insan bedenidir; güneş de dünya Güneş'i değil mahşer gününün Güneş'idir.

Elbette dünya saunasında bunun küçük bir örneğini yaşayan insanın, ahiret âlemlerinde o âleme uygun neler yaşayabileceğini görmek akıl gözüyle de gönül güzüyle de mümkündür.

Diğer taraftan bundan almamız gereken ilk ders, ahiret âlemlerinde bu hâle düşmekten kurtulmak için çareler aramaktır, o günün gölgelerinden istifade edecek âmeller yapmaktır.

Bunula beraber, bu konuda birkaç noktaya dikkat çekmekte fayda mülahaza etmekteyiz:

a) Kuran’dan sonra en sahih kaynak kabul edilen Buhari ve Müslim’in rivayet ettiği hadisleri doğru, sahih kabul etmek -hem ilmen hem aklen hem dinen- zorunludur.

"Böyle sahih bir rivayette verilen nebevi haberin mutlaka bir izahı, bir yoyumu ve bir açıklaması vardır." demek gerekir.

Bu durum ahiret âlemlerinde olacağı için dünya şartlarına göre değerlendirmek asla doğru olmaz.

O hâlde hadisin verdiği bilgi doğrudur, fakat terin tamamen buharlaşmaması konusu bizim bilmediğimiz konulardan biri olmalıdır.

b) Terin bir kısmının buharlaşması, bir kısmının yerin dibine çekilmesinde akli bir çelişki yoktur.

Hadiste, kıyamet gününün dehşetinden bahsedilmektedir. Terin hem buharlaşmasında hem yerin altına çekilmesinde daha korkunç bir uyarı vardır.

c) Bazı rivayet ve yorumlara göre, terin bu şekildeki dehşet verici durumu kâfir olanlar içindir. Günahkâr müminlerin de kendi durumlarına göre farklı yansımaları vardır.

Demek ki, bu tasvir dünyevi ölçülere göre değildir.

d) Dünya daru'l-hikmettir, ahiret ise daru'l-kudrettir. Bu düstur gereğince, dünyevi kanunlar, prensipler değil, ahirette ilahi kudret hakimdir. O nasıl emrederse öyle olur. Güneşi yaratan Allah bu dünyada böyle yaparken, ahiret alemlerinde de hadiste geçtiği şekilde yaratır ve hem terleme olur hem de buharlaşmadan devam eder.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet