Kuvvetli mümin zayıf müminden hayırlı mı?

- Kuvvetli mü’min, (Allah katında) zayıf mü’minden daha hayırlı ve daha sevimlidir... şeklinde bir hadis duymuştum. Bu hadis-i şerifin tamamını yazıp açıklamasını yapar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Önce hadis-i şerifi yazıp sonra açıklamasını yapmaya çalışalım.

Ebû Hüreyre (ra)’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (asm) şöyle buyurdu:

«المُؤمِن الْقَوِيُّ خيرٌ وَأَحبُّ إِلى اللَّهِ مِنَ المُؤْمِنِ الضَّعِيفِ وفي كُلٍّ خيْرٌ. احْرِصْ عَلَى مَا ينْفَعُكَ، واسْتَعِنْ بِاللَّهِ وَلاَ تَعْجَزْ. وإنْ أصابَك شيءٌ فلاَ تقلْ: لَوْ أَنِّي فَعلْتُ كانَ كَذَا وَكذَا، وَلَكِنْ قُلْ: قدَّرَ اللَّهُ، ومَا شَاءَ فَعَلَ، فَإِنَّ لَوْ تَفْتَحُ عَمَلَ الشَّيْطَان»

“Kuvvetli mümin, (Allah katında) zayıf müminden daha hayırlı ve daha sevimlidir. (Bununla beraber) her ikisinde de hayır vardır. Sen, sana yararlı olan şeyi elde etmeye çalış. Allah’dan yardım dile ve asla acz gösterme. Başına bir şey gelirse, 'Şöyle yapsaydım, böyle olurdu.' diye hayıflanıp durma. 'Allah’ın takdiri bu, o, ne dilerse yapar.' de. Zira 'eğer şöyle yapsaydım' sözü şeytanı memnun edecek işlerin kapısını açar.” (Müslim, Kader 34; İbni Mâce, Mukaddime 10.)

Dünya imtihan sahnesidir; insan da ölüm noktasına doğru hızla ilerlemektedir. Bu gidiş esnasında çok değişik etkilerle, olaylarla karşılaşacaktır. Olumlu-olumsuz bütün olaylar karşısında mümin, “Allah’a kul olma” vasfını korumakla yükümlüdür. Bunun için de önce inanış olarak sonra da bünye olarak güçlü olmak ihtiyacındadır. Müslümanlığı “mutluluk yarışı” diye yorumlayacak olursak, bu yarışta güçlü, kuvvetli, eğitimli, disiplinli, istekli ve şuurlu olmanın gereği kendiliğinden ortaya çıkar.

İman ve imana bağlı ibadetler mutlak hayırdır. Böyle olunca da kuvvetlisi ve zayıfıyla her Müslüman hayırlıdır. Ancak inanç, fikir, niyet, ahirete meyil ve fizik olarak kuvvetli mümin, bu açılardan zayıf olandan elbette daha hayırlıdır. Zira verilecek mücâhede güçlü olmayı gerektirmektedir.

Mümini güçlü kılacak her işe ve tedbire sarılmak, bu konuda Allah’tan yardım dilemek, yılmamak, acz göstermemek Peygamber Efendimiz (asm)’in hadisinde yer alan tavsiyeleridir. Bu gayretleri etkisizliğe uğratacak, “Keşke şöyle yapsaydım, böyle yapsaydım...” gibi birtakım faydasız ve karamsar hesaplara girmemek, “Allah’ın takdiri böyleymiş” deyip teslimiyet göstermek ve yine mümin olarak kulluk çizgisinde yapması gerekenlerin peşinde olmak “kuvvetli mümin”in tavrı olarak öğütlenmektedir. Zira insan “eğer şöyle şöyle yapsaydım” gibi ihtimallere yakasını kaptırırsa -Allah korusun- rızasızlık, kadere karşı çıkma ve Allah’ı inkâr gibi imanla taban tabana zıt bir hâle düşebilir. Bu ise sadece şeytanı sevindirir.

Başa gelen olaylardan ders almamayı değil, bu olayları iman ve rıza çizgisi dışına taşıran faydasız yorumlara vesile kılmayı bu hadis-i şerif yasaklamaktadır. Çünkü böyle bir sonuç, başa gelebilecek en büyük felaket olur. Hem unutulmamalıdır ki, “Araba devrildikten sonra yol gösteren çok olur.” Fakat bütün bunlar, arabanın devrilmiş olması gerçeğini değiştirmez.

İmanlı ve ibadetli müminler, sıkıntılar karşısında güçlü ve dayanıklı olacakları için güçsüz ve dayanıksız kimselerden daha hayırlı ve sevimlidirler. Zira güçlülük kadere imandan kaynaklanır. Kader inancı Müslümanın potansiyel gücüdür. İslam’ın ve Müslümanın dinamizmi kader inancında yatmaktadır. Nihayet “Biz Allah’tan geldik yine ona döneceğiz.” (Bakara, 2/156) teslimiyeti, mümine olaylar karşısında yıkılmama, yılmama ve çizgisini koruma gücü verecektir. O hâlde bu anlamda “kuvvetli mümin” olmaya hatta mümkünse “müminlerin en kuvvetlisi” olmaya bakmak lazımdır. Yüce Rabbimiz bizleri “kuvvetli” kılsın.

Buna göre;

1. Gerçek kuvvet ve zaaf nefisle mücâhede noktasında kendisini gösterir.

2. Kadere rıza ve teslimiyet, olaylar karşısında en büyük güç kaynağıdır.

3. Geçmişe hayıflanarak, geleceği gerektiği gibi değerlendirememek zayıf insanların işidir.

4. Din ve dünyaya faydası bulunan işleri başarmak için gayret göstermek gerekmektedir. (bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., Hadis No: 101)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet