Kur'an-ı Kerim'de öncelikle olarak insanlara hitap edilmesinin nedeni nedir?

Kur'an-ı Kerim'de Bakara suresinden itibaren ilk başta insanlara yönelik emir ve yasaklar, yani daha çok "insanoğlu" diye bahsedilmektedir. İlerleyen bölümlerde cinlere de hitap edilmektedir. - Her zaman bütün peygamberler hem insanlara hem de cinlere mi gelmiştir? - Cinlerden peygamber gelmiş midir? - Kur'an genellikle "insanoğlu" diye hitapta bulunmaktadır. Bunun bir nedeni var mıdır?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

1) Kur’an’ın ifadelerinden anlaşıldığına göre, insanlık camiasında vahiy hitapları insanlardan olan peygamberler vasıtısıyla gelmiştir. Cinlerden olan bazı tamsilciler de o vahiylerle gelen mesajları kendi kabileleri olan cin toplumuna ulaştırmışlardır.

“De ki: Bana vahyolunduğuna göre bir cin cemaati Kur’ân’ı dinledikten sonra şöyle dediler: 'Biz gerçekten doğru yolu gösteren harikulade bir Kur’ân dinledik. Bundan böyle Rabbimize asla bir şerik tanımayacağız. Rabbimizin şanı çok yücedir, O ne eş ne de çocuk edinmiştir. Meğer içimizden birtakım cahiller, Allah hakkında gerçek olmayan sözler söylüyormuş! Biz de saf saf, insanları ve cinleri, Allah hakkında yalan söylemez sanmışız! Meğer bir kısım insanlar cinlerden bazılarına sığınıp, böylece onları daha da azgın hale getirmişler! Onlar da, sizin zannettiğiniz gibi, Allah’ın ölen hiçbir kimseyi diriltmeyeceğini zannetmişler.'”(Cin, 72/1-7)

mealindeki ayetlerde bu hakikatin altı çizilmiştir.

2) Alimlerin büyük çoğunluğuna göre, Hz. Âdem’den sonra peygamberlik yalnız insanlardan olan elçilere verilmiştir. Cinlerden peygamber olmamıştır. Ancak Hz. Âdem'den önce cinlerden peygamber geldiği görüşü benimsenmiştir.

Bu konuda açık bir nas / ayet veya hadis olmamakla birlikte, İslâm’ın genel prensiplerine göre, Hz. Âdem (as)’den önce cinlere peygamber gönderilmesi, cinlerin de insanlarla birlikte imtihana tâbi tutulmuş olmasının bir gereği olarak görülmektedir. Örneğin,

“Cinleri ve insanları ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.”(Zariyat, 51/56)

mealindeki ayette, cinlerin de insanlar gibi imtihana tabi tutulduğunu göstermektedir.

“'Cehennemi cinlerden ve insanlardan bir kısmıyla dolduracağım.' hükmü kesinleşmiştir.”(Secde, 32/13)

ayeti, cinlerin de cezaya çarpılacağını göstermektedir.

“Ey cin ve insanlar topluluğu! İçinizden size âyetlerimi anlatan ve bu gününüzle karşılaşacağınızı bildirerek sizi uyaran peygamberler gelmedi mi?”(Enam, 6/130)

mealindeki ayette cinlerin de gelen elçilerden sorulacağını göstermektedir.

Hz. Âdem (as)’den sonra, cin elçileri insan olan elçilerin elçileridir. Alimlerin büyük çoğunluğunu görüşü budur. Buna göre, Hz. Âdem (as)’den önce doğrudan cinlerden elçilerin olması gerekmektedir. Çünkü,

"Biz bir peygamber göndermedikçe kimseye azap edecek değiliz."(İsra, 17/15)

mealindeki ayette açıkça ifade edildiği gibi, elçiler olmadan sorumluluk olmaz.

3) Kur’an’da “insanoğlu!” ifadesinin pek çok hikmeti olabilir. Bunlardan bazıları şunlar olabilir:

Birincisi: İnsanların cennete namzet olduklarını, onların evladı bulundukları babaları Hz. Âdem’in aslî vatanı cennet olduğunu hatırlatmak ve onları oraya teşvik etmek...

İkincisi: İnsanların babası Hz. Âdem’in şeytana aldanarak Allah’ın emir ve yasaklarından birini çiğnediği için, cennet hayatını kaybettiğini hatırlatıp, insanların şeytanın tuzağına düşmemek için dikkatli olmaları hususunda uyarmak...

Üçüncüsü: Hz. Âdem gibi Allah’ın o tertemiz kulu bile şeytana aldanmışsa, insanların haydi haydi aldanacağını, ancak babaları gibi kendilerine de tövbe kapısının her zaman açık olduğunu hatırlatıp tevbe istiğfar etmeye sevk etmek...

Dördüncüsü: İnsanların ilk babalarının Hz. Âdem olduğuna vurgu yaparak “Maymundan geldiğini”söyleyenlerin bu hezeyanlarının kale alınmaması gerektiğine işaret etmek...

Beşincisi: Bütün insanların aynı anne-babadan geldiğini hatırlatıp ırkçılık yapanların, ırk üstünlüğü cehaletine saplananların yanlışlarına dikkat çekmek... vs.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet