Kiliselerin camiye çevrilmesinin dini dayanağı nedir?
- Musalaha ya da kılıçla fethedilen beldelerle ilgili farklı hükümlerin olduğu söyleniyor. Bu bilginin Kuran'daki ya da hadislerdeki yeri nedir?
- Halbuki Peygamberimiz (a.s.m) ve hulefa-i raşidin'in bu meseledeki uygulamaları bellidir. Buna rağmen kilisenin camiye çevrilmesine dinen nasıl cevaz veriliyor?
Değerli kardeşimiz,
Enfal suresinin 1. ayetinde şöyle buyuruluyor:
“Sana ganimetleri soruyorlar. Ganimetlerin Allah’a ve resulüne ait olduğunu söyle! O halde siz gerçek müminler iseniz Allah’a karşı saygısızlıktan sakının, aranızı düzeltin, Allah ve resulüne itaat edin.”
41. ayetin meali de şöyledir:
"Allah’a ve ayırım günü yani iki topluluğun karşılaştığı gün kulumuza indirdiğimize iman etmişseniz biliniz ki ganimet olarak ele geçirdiğiniz her şeyin beşte biri Allah’a, Peygamber’e, yakınlara, yetimlere, yoksullara ve yolda kalmışlara aittir. Allah her şeye kadirdir."
Surenin 1. ayetine göre tamamı Allah’a ve Resulüne ait kılınan ganimetin burada beşte dördünün savaşçılara, beşte birinin ise Allah’a ve Resulüne... ait olduğu ifade edilmektedir. Müfessirlerin çoğu, daha sonra geldiğini iddia ettikleri bu ayetin, birinci ayetle gelen hükmü değiştirdiğini ileri sürmüşlerdir. Buna karşılık bazı alimler ise Huneyn Savaşı ve Mekke’nin fethi sonrasında yapılanları delil göstererek neshi reddetmişler, 1. ayetin hükmünün yürürlükte olduğunu, Allah’a ve Resulüne ait bulunan ganimetin ne yapılacağına, nereye sarfedileceğine Peygamber aleyhissalatü vesselam ve ondan sonra da devlet başkanlarının karar vereceklerini, bu ayetin, karar yetkisinin kullanılış şekillerinden birine örnek teşkil ettiğini ifade etmişlerdir.
“Artık aldığınız ganimetten helal ve hoş olarak yiyin, Allah’a itaatsizlikten sakının, Allah son derecede bağışlayıcı ve esirgeyicidir.” mealindeki 69. ayet ise ganimetin şüphesiz helal olduğunu açıkça ifade ediyor.
Savaş yoluyla düşmandan elde edilen her şey ganimettir. Ganimet İslam devletinin mülküdür; buna kafirlere ait mabetler de dahildir.
Eğer İslam devleti sulh yoluyla bir başka devletin topraklarını ele geçirmiş olursa sulh şartlarına göre hareket edilir, genellikle mabetlere dokunulmaz.
Topraklar savaşarak kazanılmış olursa mabetler de devletin mülkü olduğu için bunları nasıl kullanacağına devlet karar verir. İslam devletinde gayr-i müslimler bulunduğu sürece bunlara ait olup ibadet için muhtaç oldukları ve kullandıkları mabetlere dokunulmaz, ama bu hüküm bütün mabetleri kapsamaz; devlet elbette mülkünü mescide çevirebilir.
Peygamberimizin (asm) ve sahabenin uygulamaları bu usule göre olmuştur.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
BENZER SORULAR
- Koskoca Allah beşte bir ganimetten nasıl razı olur?
- Peygamber ücret ister mi?
- Allah hiçbir şeye muhtaç değilse, "Allah'ın yardımcıları olun ve ganimetin beşte biri Allah’ındır." ayetlerini nasıl açıklarsınız?
- Enfal Suresi 1. Ayetteki "ganimetlerin Allah'a ait olması" ne anlama geliyor?
- FEY'
- İstanbul’un fethinde kiliselerin yıkıldığı, evlerin harap edildiği, malların yağmalandığı doğru mudur?
- MÜLKİYET
- BEYTÜ`L-MAL
- Şefaat Haktır- 30. Bölüm: Mustafa İslamoğlu’na cevap 3
- Şefaat Haktır- 12. Bölüm: 2. Soru-Cevap
Yorumlar
Peygamberimizin (asm) ve sahabenin uygulamaları bu usule göre olmuştur demişsiniz örnek gösterebilir misiniz.
Hukuk gelişen bir olgudur. Dolayısıyla süreç içerisinde yeni uygulamalar ve hükümler ihdas edilebilir. Önemli olan dinin temel ilkelerine aykırılık arzetmemesidir. Nitekim Hz. Ömer'in Irak topraklarını fethederken Hz. Peygamber'in uygulamasının aksi bir karar vermesi hukuki süreçlerin zaman ve şartlara göre değişiminin o dönemki önemli bir göstergesi olarak gösterilmektedir. Fethedilen bölgelerdeki tasarruf fetheden komutana verildiğinden İstanbul fethedildiğinde Fatih Sultan Mehmet tercihini Ayasaofya'yı camiye dönüştürme olarak kullanmıştır. Dileseydi kilise olarak da bırakabilirdi. Camiye dönüştürmesi hükümranlığı gösterme açısından daha etkili olduğunu düşünmüş olmalıdır. O dönem için bunu yadırgayan kimse de olmamıştır.